Zapobieganie i leczenie zespołu Burnout / Psychologia

Ostatnio coraz częściej w mediach można znaleźć odniesienia do syndromu wypalenia emocjonalnego. To nic innego jak wyczerpanie emocjonalne wynikające z długotrwałego narażenia człowieka na stres zawodowy. Zespół ten jest zarejestrowany wśród osób z zawodów komunikacyjnych: nauczycieli, pracowników socjalnych, psychologów, lekarzy, agentów sprzedaży, menedżerów pracujących z klientami.

Powody

Każda osoba ulega wypaleniu emocjonalnemu..

Na rozwój emocjonalnego przeciążenia wpływają zarówno obiektywne zewnętrzne okoliczności środowiska pracy, jak i cechy osobowościowe osoby..

Czynniki związane z cechami osobowymi danej osoby obejmują:

Doświadczenie zawodowe;
Pracoholizm;
Orientacja wyników;
Pragnienie kontrolowania wszystkiego;
Wyidealizowane oczekiwania względem pracy i życia w ogóle;
Cechy charakterystyczne (lęk, sztywność, neurotyzm, labilność emocjonalna).

Czynniki zewnętrzne obejmują:

Nadmierne obciążenie pracą;
Monotonia pracy;
Odpowiedzialność za wyniki wykonanej pracy;
Niestandaryzowany harmonogram;
Ładowanie informacji;
Konflikty interpersonalne;
Brak odpowiedniego wynagrodzenia moralnego i materialnego za wykonanie pracy;
Potrzeba pracy z ciężkim kontyngentem klientów (pacjentów, uczniów);
Emocjonalne zaangażowanie w problemy klientów (pacjentów, uczniów);
Niezadowalająca pozycja w zespole i społeczeństwie;
Brak czasu na odpoczynek;
Wysoka konkurencja;
Ciągła krytyka itp..

Stres, w tym zawodowy, rozwija się w trzech etapach:

Pierwszy - stan lęku, kiedy uruchamiane są mechanizmy obronne osoby. Jeśli ogromna ilość pracy spadła na człowieka, gromadzi się i zaczyna pracować ponad jego moc, aby wykonać przydzieloną pracę..
Drugi - etap oporu, gdy dana osoba próbuje dostosować się do działania czynnika stresu. Kiedy jednak zdolność adaptacyjna danej osoby do przezwyciężenia stresującej sytuacji zostanie przekroczona, trzeci etap się rozwija..
Trzeci - wyczerpanie, które postrzegane jest jako przejaw CMEA.

Objawy

W strukturze CMEA występują trzy podstawowe elementy: wyczerpanie emocjonalne, depersonalizacja, redukcja osiągnięć zawodowych..

Wyczerpanie emocjonalne wyrażone uczuciem zmęczenia, dewastacji. Emocje stają się wyblakłe, osoba czuje, że nie jest w stanie wczuć się w ten zakres uczuć. Ogólnie rzecz biorąc, w sferze zawodowej (a następnie osobistej) przeważają emocje negatywne: drażliwość, depresja.

Depersonalizacja charakteryzuje się postrzeganiem ludzi, a nie jednostek, ale obiektów, z którymi komunikacja odbywa się bez zaangażowania emocjonalnego. Stosunek do klientów (pacjentów, uczniów) staje się bezduszny, cyniczny. Kontakty stają się formalne i bezosobowe.

Redukcja Osiągnięcia zawodowe charakteryzują się tym, że osoba zaczyna wątpić w swój profesjonalizm. Osiągnięcia i sukcesy w dziedzinie pracy wydają się nieistotne, a perspektywy kariery są nierealne. Pojawia się obojętność do pracy.

Zespół Burnout konsekwentnie wpływa nie tylko na profesjonalizm danej osoby, ale także na zdrowie psychiczne i fizyczne..

Tak więc zwyczajowo wyróżnia się kilka grup objawów charakterystycznych dla CMEA:

Objawy fizyczne - zmęczenie, bóle głowy, zawroty głowy, pocenie się, drżenie mięśni, zaburzenia snu, zaburzenia dyspeptyczne, wahania ciśnienia krwi, zmiana masy ciała, zadyszka, meteozo.
Objawy emocjonalne - pesymizm, cynizm, poczucie bezradności i beznadziejności, niepokój, przygnębienie nastroju, drażliwość, samotność, poczucie winy.
Zmiany w sferze intelektualnej - utrata zainteresowania otrzymywaniem nowych informacji, utrata zainteresowania życiem, brak chęci urozmaicenia wolnego czasu.
Objawy behawioralne - długi tydzień pracy, zmęczenie wykonywaniem obowiązków służbowych, konieczność częstych przerw w pracy, obojętność na jedzenie, uzależnienie od alkoholu, nikotyna, działania impulsywne.
Symptomy społeczne - brak chęci do udziału w życiu publicznym, słaba komunikacja ze współpracownikami i krewnymi, izolacja, poczucie nieporozumienia ze strony innych ludzi, poczucie braku moralnego wsparcia.

Konsekwencje syndromu

Dlaczego tak wiele uwagi poświęca się temu syndromowi? Faktem jest, że CMEA pociąga za sobą poważne konsekwencje, takie jak:

Zmniejszenie wydajności, pogorszenie jakości pracy;
Deformacja osobowości (depresja, chroniczne zmęczenie, izolacja);
Pogorszenie relacji międzyludzkich (problemy rodzinne);
Choroby psychosomatyczne (nadciśnienie tętnicze, zawał mięśnia sercowego, astma oskrzelowa, wrzód trawienny żołądka);
Rozwój uzależnień;
Tendencje samobójcze.

Ogólnie rzecz biorąc, CMEA może być postrzegana jako rodzaj psychologicznego mechanizmu obronnego. Pełne lub częściowe wyłączenie emocji w odpowiedzi na działanie czynnika stresowego pozwala na oszczędne wykorzystanie dostępnych zasobów energetycznych..

Diagnostyka

Aby zidentyfikować zespół wypalenia emocjonalnego, stopień nasilenia, różne kwestionariusze są używane..

Główne metody stosowane w badaniu CMEA:

Diagnoza wypalenia, Bojko V.V. ("Diagnoza poziomu wypalenia emocjonalnego");
Metodologia A.A. Rukavishnikova "Definicja wypalenia psychicznego";
Metodologia "Ocena własnego potencjału wypalania";
Metodologia K. Maslach i S.Jackson "Wypalenie zawodowe (emocjonalne)".

Leczenie

Uniwersalny panaceum na zespół wypalenia zawodowego nie istnieje. Ale nie należy lekceważyć problemu, może to prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia i ogólnej jakości życia..

Jeśli zauważyłeś oznaki CMEA, spróbuj wdrożyć następujące zalecenia:

Rób przerwy od czasu do czasu. Spójrz na swoje życie z boku. Po co celujesz? Czy jesteś na dobrej drodze, czy potrzebujesz wszystkiego, co teraz robisz??
Spróbuj przejść do powiązanych działań zawodowych. Ten krok może otworzyć nowe horyzonty..
Opanuj aspekty swojej pracy, które wydają się niezrozumiałe i złożone. To przyniesie poczucie czegoś nowego, pomoże zwrócić zainteresowanie zawodem..
Zrób sobie wakacje i zmień sytuację.

W przypadku ciężkiego zespołu wypalenia zawodowego skonsultuj się z psychoterapeutą.. Lekarz może zastosować następujące metody:

Psychoterapia (poznawczo-behawioralne, skoncentrowane na kliencie, uczące się techniki relaksacyjne, prowadzenie szkoleń umiejętności komunikacyjnych, wzmacnianie inteligencji emocjonalnej, pewności siebie);
Terapia farmakologiczna (przepisywanie leków przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych, nasennych, beta-blokerów, nootropów).

Ważne jest, aby zapewnić osobie możliwość omówienia emocji po krytycznym wydarzeniu. Można to zrobić zarówno na indywidualnych spotkaniach z psychologiem, jak i na wspólnych spotkaniach z kolegami..

Dyskusje o wydarzeniach pozwalają wyrazić emocje, doświadczenia, agresję. Ponadto takie podejście pomoże osobie uświadomić sobie stereotypy działań, zobaczyć ich nieskuteczność, opracować odpowiednie sposoby reagowania na różnego rodzaju stresujące sytuacje, nauczyć się rozwiązywać konflikty i budować produktywne relacje z kolegami..

Jeżeli CMEA nie zostanie skorygowana za pomocą dostępnych metod i istnieje trwałe negatywne nastawienie wobec klientów (pacjentów), koledzy powinni rozważyć alternatywę dla zmiany pracy, przejścia na działania, które nie angażują ludzi.

Zapobieganie wypaleniu

Niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie wpływu czynników stresogennych na nasze życie. Ale możesz nauczyć się prawidłowo reagować i zapobiegać emocjonalnemu wyczerpaniu..

Środki zapobiegania obejmują następujące zalecenia:

Ustaw cele krótkoterminowe i długoterminowe. Realizacja celów krótkookresowych daje poczucie moralnej satysfakcji, co oznacza, że motywuje do dalszej pracy. Aby osiągnąć długoterminowe cele, musisz napisać zadanie etapami.
Popraw swój poziom profesjonalny. Weź udział w konferencjach, nawiąż kontakt z kolegami z innych organizacji, dziel się doświadczeniami.
Nie zapomnij o reszcie. Rób przerwy podczas wykonywania pracy. Czas wolny i weekendy są wykorzystywane do rekreacji i hobby. Praca naprzemiennie z wypoczynkiem pozwoli skuteczniej wykonywać czynności zawodowe..
Poznaj techniki relaksacji i autoregulacji.
Nie bój się dzielić swoimi przeżyciami z bliskimi. To krewni i bliscy pomogą ci poradzić sobie z doświadczeniami.
Nie poświęć wymarzonego zawodu. Podczas snu następuje "rozładowanie" psychiki.
Wejdź do sportu, obejrzyj swoją dietę. Pamiętaj, że stan somatyczny ma silny wpływ na samopoczucie psychiczne..
Znajdź hobby. Zainteresowania poza pracą złagodzą stres, uciec od kłopotów.
Unikaj niepotrzebnej konkurencji..
Staraj się nie angażować zbytnio w problemy klientów (pacjentów, uczniów).
Pamiętaj, że niemożliwe jest zrobić wszystko. Trzeźwo oceniaj swoje możliwości.
Nie próbuj kontrolować wszystkiego. Istnieją okoliczności, na które nie mamy wpływu..

Valery Grigorov, recenzent medyczny