Przyczyny zapalenia, objawy, taktyki leczenia

Cholangitis to zapalne zmiany dróg żółciowych, które najczęściej mają niespecyficzny charakter - to jest spowodowane nieswoistymi patogenami, które mogą powodować inne choroby zapalne..

Jest to powszechna choroba, która często idzie w parze z innymi zaburzeniami przewodu żołądkowo-jelitowego. Cholangitis jest problemem gastroenterologii, ale w przypadku powikłań wymaga interwencji chirurgicznej.

Dane ogólne

Przewody dróg żółciowych równie często mogą być dotknięte zapaleniem dróg żółciowych na całej ich długości - zarówno małych wewnątrz-jak i pozawątrobowych.

Zwróć uwagę

Choroba jest najczęściej diagnozowana w starszej grupie wiekowej - od 50 do 60 lat, ale w ostatnich latach pojawiła się tendencja do odmłodzenia zapalenia dróg żółciowych, a coraz więcej 40-letnich pacjentów jest przyjmowanych do kliniki z objawami tej choroby. Przeważnie cierpią kobiety z określonej kategorii wiekowej.

Izolowane zapalenie dróg żółciowych jest mniej powszechne niż współistniejące - więc jeśli zostanie wykryte, należy zdiagnozować inne choroby przewodu żołądkowo-jelitowego, które mogą lub nie mogą się ujawnić, lub ich objawy mogą zostać utracone na tle objawów zapalenia dróg żółciowych. Najczęściej zapalną zmianę dróg żółciowych łączy się z ostrymi lub przewlekłymi postaciami ostrych i przewlekłych chorób przewodu pokarmowego, takich jak:

• zapalenie żołądka;
• zapalenie dwunastnicy;
• zapalenie żołądka i jelit;
• zapalenie pęcherzyka żółciowego;
• zapalenie wątroby;
• kamica żółciowa;
• zapalenie trzustki;
• w niektórych przypadkach - naruszenia brodawki brodawki (miejsca, w których wspólny przewód żółciowy i przewód trzustkowy wpływają do dwunastnicy).

Powody

Zmiany zapalne w drogach żółciowych bezpośrednio wywołują czynnik zakaźny, w różny sposób uwięziony w nich. Najczęściej jest to:

• E. coli;
• protei;
• różne formy gronkowca;
• enterokoki;
• infekcja beztlenowa rzędu nie-Clostridial.

Klęska czynnika zakaźnego wywołującego określone choroby zakaźne jest rzadko spotykana - ale należy również pamiętać (w szczególności, jeśli typowe zapalenie dróg żółciowych nie reaguje na klasyczne leczenie). Mogą to być następujące patogeny:

• Różdżka Koch (Mycobacterium tuberculosis);
• tyfus typu Bacillus;
• blady krętek (czynnik wywołujący kiłę).

Zwróć uwagę

Często objawy takiego zapalenia dróg żółciowych, wywołane przez określone zakażenie, mogą nie zostać zauważone, ponieważ są tracone na tle głównych objawów, które spowodował ten czynnik zakaźny. Dotyczy to szczególnie utajonych (ukrytych) i powolnych form zapalnych zmian dróg żółciowych..

Opisano także przypadki pasożytniczych zmian dróg żółciowych w takich chorobach, jak:

• opisthorchiasis (pokonać płaskie robaki-opluje żyjące w kanałach wątroby i trzustki);
• glista (pasożytnictwo robaków w jelicie cienkim);
• Giardiasis (jego czynniki sprawcze to jednokomórkowe organizmy Giardia, atakujące jelito cienkie);
• strongyloidiasis (inwazja glisty przez skórę do dróg oddechowych, a następnie do jelita);
• klonitis (uszkodzenie robaków wątroby i trzustki);
• fascioliasis (inwazja robaków dróg żółciowych i przewodu trzustkowego).

Czynnik zakaźny najczęściej penetruje drogi żółciowe:

• przez zwykłą migrację, będąc blisko dwunastnicy i wydostając się z niej przez brodawkę;
• hematogenny sposób - z krwiobiegiem przez żyłę wrotną (centralna żyła wątroby);
• sposób limfatyczny - z przepływem limfy (głównie w zmianach zapalnych pęcherzyka żółciowego, trzustki lub jelita cienkiego).

Również w rozwoju zapalenia dróg żółciowych czynnik wirusowy może odgrywać pewną rolę - głównie wtedy, gdy taka zmiana obejmuje małe szlaki żółciowe, które przechodzą do wątroby (w szczególności obserwuje się to w wirusowym zapaleniu wątroby).

W 60% wszystkich przypadków klinicznych, czynnikiem wywołującym zapalenie dróg żółciowych jest mieszana mikroflora - dwa lub więcej patogenów. W niektórych przypadkach występuje połączony czynnik zakaźny - bakterie i pierwotniaki, wirusy i pasożyty i tak dalej..

Ale zapalenie dróg żółciowych może rozwijać się bez udziału jakichkolwiek patogenów. To jest tzw aseptyczny (dosłownie - sterylne) zapalenie dróg żółciowych. Zasadniczo tak się dzieje:

• enzymatyczny charakter, gdy aktywowany sok trzustkowy drażni ścianę dróg żółciowych od wewnątrz (obserwuje się to w tak zwanym refluksie trzustkowo-żółciowym, gdy sekret trzustki wlewa się do dróg żółciowych, co normalnie nie powinno być). Początkowo zapalenie zachodzi bez udziału czynnika zakaźnego, ale może dołączyć później w różnych stadiach choroby;
• stwardniające zapalenie dróg żółciowych - powstaje w wyniku autoimmunologicznego zapalenia dróg żółciowych (kiedy organizm reaguje na własne tkanki jak na czyjeś inne).

Podejrzenie, że zapalenie dróg żółciowych ma charakter autoimmunologiczny, powinno pojawić się, gdy równolegle u pacjenta występują oznaki takich chorób o charakterze immunologicznym, jak:

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego (tworzenie się owrzodzeń błony śluzowej jelita grubego na całej jego długości);
• Choroba Leśniowskiego-Crohna (tworzenie się ziarniaków w całym przewodzie pokarmowym);
• zapalenie naczyń (zapalenie, a następnie niszczenie ścian naczyń krwionośnych);
• reumatoidalne zapalenie stawów (choroba tkanki łącznej, która towarzyszy deformacji stawu);
• zapalenie tarczycy (zapalenie gruczołu tarczowego)
• i niektóre inne choroby.

Przenikanie zakażenia do dróg żółciowych jest ułatwione przez cholestazę - stagnację żółci. Występuje głównie w patologiach takich jak:

• dyskinezy dróg żółciowych (naruszenie ich ruchliwości);
• wrodzone anomalie dróg żółciowych (zgięcia, zgniatanie);
• torbiel choledochal;
• rak dróg żółciowych;
• choledocholithiasis (kamienie w przewodzie żółciowym wspólnym);
• zwężenie (zwężenie) brodawki.

Uszkodzenie ścian dróg żółciowych podczas zabiegów endoskopowych może również służyć jako czynnik wyzwalający początek zapalenia dróg żółciowych - najczęściej takie jak:

• wsteczna cholangiopankreatografia (wprowadzenie środka kontrastowego z sondą przez dwunastnicę do dróg żółciowych);
• stentowanie (instalacja specjalnych rusztowań podtrzymujących normalny kształt dróg żółciowych);
• sfinkterotomia (rozwarstwienie zwieracza Oddiego - mięśnie u zbiegu przewodu żółciowego i przewodu trzustkowego w dwunastnicy);
• chirurgiczne leczenie chorób dróg żółciowych wątroby.

Aktualny

Dozwolone zapalenie dróg żółciowych może być:

• ostry;
• przewlekły.

W zależności od zmian patologicznych w ścianie przewodu żółciowego, ostre zapalenie dróg żółciowych jest:

• nieżyjący;
• ropny;
• błonica;
• nekrotyczny.

Dzięki nieżytowe zapalenie dróg żółciowych w ścianach dróg żółciowych występuje typowy nieskomplikowany stan zapalny w jego klasycznej manifestacji - jest to zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej, złuszczanie warstwy powierzchniowej.

Ropna postać zapalenie dróg żółciowych charakteryzuje się tworzeniem małych ropni mnogich (ograniczone ropnie) i dalszym ropnym stopieniem przewodów żółciowych.

Dzięki diphtheric cholangitis W ścianach dróg żółciowych powstają liczne owrzodzenia, które prowadzą do stopniowego niszczenia ścian. Charakterystyczną cechą - ściany kanałów żółciowych pokryte są od wewnątrz folią włóknistą.

Dla forma martwica znamienne tworzeniem ognisk martwicy (martwicy) dróg żółciowych.

Przewlekłe zapalenie dróg żółciowych występuje częściej. Może rozwinąć się:

• jako podstawowy proces z przedłużającym się kursem;
• w wyniku ostrego zapalenia.

Istnieją takie formy przewlekłego zapalenia dróg żółciowych, jak:

• utajony - jest to forma utajona, podczas której występują zmiany morfologiczne w drogach żółciowych, ale objawy nie występują;
• nawracające - forma z naprzemiennymi zaostrzeniami i okresami spokoju;
• długotrwały obecny septyczny - wydłużona forma z infekcyjnym uszkodzeniem całego organizmu;
• ropień - z taką postacią ropnie tworzą się w układzie dróg żółciowych;
• sklerobójcze - w ścianach dróg żółciowych występuje wyraźna proliferacja tkanki łącznej, co powoduje ich zwężenie i deformację.

Zapalenie naczyń może wystąpić w postaci takich gatunków jak:

• zapalenie pęcherzyka żółciowego - zapalenie przewodu żółciowego (wspólny przewód żółciowy);
• angiocholitis - porażka mniejszych dróg żółciowych;
• zapalenie brodawki jest zmianą zapalną brodawki więdnącej (gdzie wspólny przewód żółciowy wchodzi do dwunastnicy);
• całkowite uszkodzenie całego systemu dróg żółciowych.

Objawy zapalenia dróg żółciowych

Objawy zapalenia dróg żółciowych zależą od jego kształtu..

Ostre zapalenie dróg żółciowych zaczyna się zawsze nagle. Jego objawy to:

• gorączka i hipertermia;
• ból brzucha;
• oznaki zatrucia;
• dyspeptyczne zjawiska;
• żółtaczka.

Hipertermia i gorączka to objawy, z którymi zwykle rozpoczyna się ostre zapalenie dróg żółciowych:

• temperatura ciała wzrasta do 39-40 stopni Celsjusza;
• dreszcze obserwowane;
• pocenie się wyrażone.

Charakterystyka bólu:

• zaczynać prawie równocześnie z gorączką;
• lokalizacja - w prawym podżebrzu;
• przez napromieniowanie (dystrybucja) - dają one prawą rękę, ramię, prawą połowę szyi;
• z natury - skurcze, przypominające kolkę wątrobową;
• intensywność - silny.

Oznaki zatrucia to:

• postępująca słabość;
• utrata apetytu;
• ból głowy;
• zmniejszenie zdolności do pracy.

Wkrótce rozwijają się objawy dyspeptyczne:

• nudności;
• wymioty, które nie przynoszą ulgi;
• biegunka.

Później pojawia się żółtaczka - zażółcenie skóry, twardówki i widocznych błon śluzowych. Ze względu na nagromadzenie się żółciowych pigmentów i podrażnienie zakończeń nerwowych przez nie, żółtaczka wywołuje świąd.

Jest ważny

Charakterystyczne jest zwiększanie swędzenia w nocy, dlatego sen pacjenta jest zaburzony..

Głównymi objawami ostrego zapalenia dróg żółciowych są trzy objawy, które składają się na tzw. Triadę Charcota:

• znaczna hipertermia (wzrost temperatury ciała);
• ból w prawym podżebrzu;
• żółtaczka.

Jeśli przebieg ostrego zapalenia dróg żółciowych jest szczególnie trudny, wtedy zakłócenia w świadomości i objawy wstrząsu łączą się - te pięć najważniejszych objawów tej choroby nazywa się Reynolds Pentad. Można powiedzieć, że jest to główna wskazówka, przez którą lekarze diagnozują ostre zapalenie dróg żółciowych.

Objawy przewlekłej postaci zapalenia dróg żółciowych są podobne do objawów ostrej postaci, ale wymazane - z drugiej strony, w miarę postępu choroby stopniowo się zwiększają.. W tym przypadku ból brzucha:

• głupi;
• słaby;
• w niektórych przypadkach nie jest to ból, ale dyskomfort i wzdęcia w górnej części brzucha..

Żółtaczka w przewlekłym zapaleniu dróg żółciowych jest obecna, ale pojawia się dość późno, kiedy już wystąpiło zapalenie i pogorszyło się w drogach żółciowych - w rzeczywistości są to daleko posunięte zmiany patologiczne..

Występują również częste objawy przewlekłego zapalenia dróg żółciowych, ale nie są tak wyraźne, jak ostre. W szczególności przestrzegane są:

• wzrost temperatury ciała do liczby podgorączkowych;
• zmęczenie, ale nie ma krytycznego wpływu na wydajność;
• uczucie słabości.

Komplikacje

Jeśli zapalenie pęcherzyka żółciowego nie zostanie zdiagnozowane lub zatrzymane w czasie, mogą wystąpić następujące komplikacje:

• zapalenie pęcherzyka żółciowego;
• zapalenie wątroby;
• żółciowa marskość wątroby;
• liczne ropnie wątroby;
• zapalenie otrzewnej;
• sepsa;
• zakaźny wstrząs toksyczny;
• niewydolność wątroby;
• w ciężkie przypadki - encefalopatia wątrobowa (uszkodzenie mózgu) i śpiączka.

Diagnostyka

Na podstawie obrazu klinicznego, w rozpoznawaniu ostrego zapalenia dróg żółciowych należy skupić się na triadzie Charcota lub pentadzie Reynoldsa. Ogólnie rzecz biorąc, do diagnozy tej choroby niezbędne są dodatkowe metody diagnostyczne - fizyczne (badanie, sondowanie, podsłuchiwanie i słuchanie brzucha z fonendoskopem), instrumentalne i laboratoryjne.

Podczas badania takiego pacjenta ujawnia się:

• Zażółcenie skóry, twardówki i widocznych błon śluzowych;
• język suchy, pokryty żółtym wykwitem;
• widoczne zadrapania na skórze, czasem dość wyraźne, do krwi (z silnym świądem).

W przypadku żółtaczki, badanie odchodów i moczu będzie miało również charakter informacyjny:

• kał charakteryzuje się jaśniejszym odcieniem niż zwykle (ale na ogół nie jest biały, jak może być z żółtaczką na temat zablokowania dróg żółciowych);
• z powodu obecności pigmentów żółciowych we krwi, a następnie mocz może ciemnieć w nerkach (charakterystycznym objawem jest "kolor piwa").

Przy badaniu palpacyjnym w szczycie bolesnego ataku, w prawym podżebrze obserwuje się silny ból..

Po uderzeniu w perkusję (dotykając krawędzi dłoni wzdłuż prawego łuku stopy) pacjent reaguje bardzo boleśnie..

Osłuchiwanie nie ma charakteru informacyjnego..

Instrumentalnymi metodami diagnozy zapalenia dróg żółciowych są:

• diagnostyka ultradźwiękowa wątroba (ultradźwięki) i ultrasonografia (ultradźwięki) dróg żółciowych - metody te pozwalają ocenić drogi żółciowe, określić zmiany patologiczne w nich - w szczególności ich ekspansję, a także zmiany w wątrobie, które występują z powodu zakłócenia przepływu żółci w drogach żółciowych;
• tomografia komputerowa przewód żółciowy (TK) - ocena samych parametrów ocenianych za pomocą ultradźwięków, pomoc w przeprowadzeniu komputerowych odcinków dróg żółciowych;
• endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ERPHG) - za pomocą endoskopu wprowadzonego do przewodu pokarmowego, do przewodu żółciowego wstrzykuje się środek kontrastowy, wykonuje się zdjęcie rentgenowskie i przeprowadza się ocenę;
• cholangiografia rezonansu magnetycznego (MRPHG) - drogi żółciowe z wstrzykniętym kontrastem są badane za pomocą rezonansu magnetycznego;
• przezskórna cholangiografia przezwątrobowa - kontrast w przewodach żółciowych nie jest wstrzykiwany przez przewód pokarmowy, ale przez nakłucie (przekłucie) skóry i wątroby;
• dwunastnicy - wraz z nim wykonuje się próbkowanie żółci, a następnie hodowlę bakteriologiczną na pożywkach hodowlanych.

W diagnostyce zapalenia dróg żółciowych za pomocą metod laboratoryjnych, takich jak:

• pełna liczba krwinek - jego dane nie są specyficzne, ale ważne dla oceny postępu stanu zapalnego. W ten sposób wykryje się wzrost liczby leukocytów i wzrost ESR;
• testy biochemiczne wątroby - określić wzrost liczby bilirubiny, fosfatazy alkalicznej, a także transaminaz i alfa-amylazy. Takie dane pośrednio wskazują na cholestazę (stagnację żółci), która jest obserwowana w zapaleniu dróg żółciowych;
• bakteriologiczne wysiewanie żółci, uzyskany dzięki intubacji dwunastnicy - dzięki niemu identyfikuje czynnik sprawczy zapalenia dróg żółciowych;
• analiza kału - dzięki niemu potwierdzają lub wykluczają obecność robaków lub pierwotniaków w ciele, które mogą powodować zapalenie dróg żółciowych.

Diagnostyka różnicowa

Różnicową (charakterystyczną) diagnozę zapalenia dróg żółciowych należy prowadzić z takimi chorobami, jak:

• kamica żółciowa;
• bezwonne zapalenie pęcherzyka żółciowego;
• pierwotna marskość żółciowa;
• ropniak (ropne zmiany) opłucnej po prawej;
• prawe zapalenie płuc.

Leczenie zapalenia dróg żółciowych

Cholangitis jest leczony zachowawczo lub chirurgicznie. Wybór metody zależy od:

• przyczyny choroby;
• stopień manifestacji;
• powikłania.

Najważniejsze zadania, które są realizowane w leczeniu tej choroby to:

• eliminacja zapalenia;
• detoksyfikacja;
• dekompresja (rozładunek) dróg żółciowych.

Podstawą leczenia zachowawczego są takie spotkania:

• łóżko do spania;
• głód Po ustąpieniu objawów zapalenia dróg żółciowych pacjentowi przepisuje się lekkie, frakcjonowane pożywienie dietetyczne (puree zupy, przecier warzywny, drobno rozdrobnione mięso, produkty mleczne itp.) Po kilku dniach;
• leki, które eliminują czynnik sprawczy - przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze i tak dalej;
• leki przeciwzapalne;
• z ciężkim zespołem bólowym - przeciwskurczowymi;
• terapia infuzyjna - do detoksykacji. W tym celu wstrzykiwano elektrolity, leki białkowe i solne, glukozę, produkty krwiopochodne;
• hepatoprotekcje - w celu ochrony komórek wątroby przed zmianami, które mogą wystąpić z powodu stagnacji żółci w drogach żółciowych;
• ze znacznym zatruciem - plazmafereza (jest to procedura pobierania krwi z krwiobiegu, czyszczenia i oddawania jej do kanału).

Jeśli udało się przezwyciężyć ostre zjawiska, to w okresie remisji fizjoterapeutyczne metody leczenia z powodzeniem praktykują, takie jak:

• inductothermy;
• UHF;
• Terapia mikrofalowa;
• elektroforeza;
• diatermia;
• zastosowania błotne (stosowanie błota leczniczego);
• ozonoterapia;
• terapia parafinowa;
• kąpiele solne (w szczególności chlorek sodu).

Wszystkie te metody można wykonać w gabinecie fizjoterapii kliniki lub podczas leczenia uzdrowiskowego, które jest zalecane pacjentowi w remisji..

Jeśli to konieczne, należy zastosować chirurgiczną korektę zaburzeń dróg żółciowych:

• endoskopowa papillosphincterotomia - rozwarstwienie zwężonej brodawki;
• endoskopowe wydobywanie kamieni z dróg żółciowych;
• endoskopowe stentowanie choledochu - wprowadzenie do niego szkieletu, który pomoże utrzymać normalny prześwit wspólnego przewodu żółciowego;
• przezskórna drenazja dróg żółciowych - usuwanie żółci z układu przewodów przez nakłucie skóry i wątroby.

Jest ważny

W przypadku stwardniającego zapalenia dróg żółciowych najskuteczniejszym sposobem jest przeszczepienie wątroby..

Zapobieganie

Podstawą środków, które pomogą zapobiec zapalnej zmiany dróg żółciowych są następujące:

• przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania, co pomoże uniknąć naruszeń formowania się żółci i usunięcia żółci;
• terminowe wykrywanie i leczenie przewlekłych chorób przewodu pokarmowego, które mogą wywoływać rozwój zapalenia dróg żółciowych - przede wszystkim są to różne formy zapalenia pęcherzyka żółciowego, kamica żółciowa, ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, infekcje pasożytami jelitowymi, bakteryjnymi, wirusowymi i pierwotniakowymi;
• pobyt w przychodni i regularny monitoring przez gastroenterologa po interwencji chirurgicznej w przypadku chorób dróg żółciowych.

Prognoza

Rokowanie na zapalenie dróg żółciowych jest inne. W przypadku postaci nieżytowej dróg żółciowych jest zadowalająca, w przypadku postaci ropnej, błonicy i nekrotycznej jest to bardziej poważna: w tym przypadku wynik może być korzystny dla pacjenta tylko w przypadku zweryfikowanych recept i skrupulatnie przestrzegać leczenia..

Jeśli zapalenie dróg żółciowych mija się z powikłaniami, rokowanie jest niezadowalające. Jest to szczególnie widoczne w takich chorobach, jak:

• tworzenie się ropnia w drogach żółciowych;
• marskość wątroby;
• niewydolność wątroby i nerek;
• septyczne uszkodzenie.

Kovtonyuk Oksana Vladimirovna, komentator medyczny, chirurg, lekarz konsultant