Neurogenny zespół pęcherza moczowego, objawy, leczenie

Neurogenny zespół pęcherza moczowego jest stanem pęcherza moczowego, w którym nie może funkcjonować z powodu wadliwego działania jakiejkolwiek struktury układu nerwowego odpowiedzialnej za jego pracę. Patologia nie jest krytyczna, ale powoduje wiele niedogodności dla pacjenta..

 

Dane ogólne

Zwróć uwagę

Neurogenny zespół pęcherza moczowego jest powszechną patologią w urologii, ale jest leczony razem z neuropatologami..

Dokładna liczba pacjentów z tą chorobą jest nieznana, ponieważ niepowodzenia w postaci neurogennego rozwoju pęcherza mogą być krótkotrwałe, przejściowe i niewyrażone, po pewnym czasie pęcherz powraca do normy bez pomocy medycznej (pacjenci nie mają nawet czasu na wizytę u lekarza) i nadal funkcjonuje tryb.

Zaburzenia oddawania moczu podczas neurogennego pęcherza mają jasny aspekt społeczny - znacznie ograniczają swobodę ludzkich działań. W rezultacie występują dwa główne problemy:

• naruszenie adaptacji społecznej - osoba jest "przywiązana" do toalety, dzięki czemu jego codzienne plany rozpadają się;
• depresja, która powstaje z tego samego powodu.

Powody

Regulacja oddawania moczu jest złożonym wielopoziomowym systemem, którego awarie mogą wystąpić na dowolnym poziomie. Dlatego wiele przyczyn neurogennego zespołu pęcherza moczowego.

Przyczyny tej choroby można podzielić na kilka dużych grup, a mianowicie:

• traumatyczne;
• zapalny i zwyrodnieniowy;
• guz;
• wynikające z nieurazowych zaburzeń krążenia mózgowego;
• jatrogenne - wynikające z interwencji medycznej.

Urazy korzeni nerwowych, rdzenia kręgowego i mózgu, w których często występuje neurogenny zespół pęcherza moczowego, mają następujący charakter:

• traumatyczne łzy i łzy tkanki mózgowej, które wystąpiły podczas wypadków (spada z wysokości, rana postrzałowa, wypadek drogowy itp.);
• uszkodzenia (w szczególności zgniatanie), które mogą wystąpić podczas klęsk żywiołowych (trzęsienia ziemi, tsunami) i katastrof na dużą skalę, spowodowanych wpływem czynnika ludzkiego (załamuje się w kopalniach).

Zmiany zapalne i degeneracyjne, prowadzące do rozwoju opisanego stanu, często są:

• zapalenie mózgu - uszkodzenie infekcyjno-zapalne tkanki mózgowej;
• rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia - ostra choroba zapalna o charakterze autoimmunologicznym, w której różne części centralnego i obwodowego układu nerwowego tracą ochronną osłonkę mielinową;
• polineuropatia - uszkodzenie nerwów obwodowych, które objawia się jako naruszenie wrażliwości, paraliżu i zaburzeń naczyniowych. Najczęściej występujące schorzenia cukrzycowe, poszczepienne i toksyczne;
• zapalenie poliradikuloneuritis - patologia obwodowego układu nerwowego, w której zniszczona jest osłonka mielinowa włókien nerwowych;
• zmiana gruźlicza struktury centralnego i obwodowego układu nerwowego.

Powstanie neurogennego zespołu pęcherza może być spowodowane przez powstanie guza - to, ściskając struktury nerwowe, które regulują funkcjonowanie pęcherza, spowoduje naruszenie ich przewodnictwa, aw rezultacie naruszenie pęcherza moczowego.

Nieurazowe zaburzenie krążenia mózgowego, które może powodować opisaną patologię, jest udarem:

• choroba niedokrwienna (związana z trudnością lub całkowitym ustaniem przepływu krwi w tkance mózgowej);
• charakter krwotoczny (wywołany krwotokiem w tkance mózgowej).

Jatrogenne uszkodzenie centralnego i obwodowego układu nerwowego, wywołujące rozwój neurogennego pęcherza, występuje w wyniku manipulacji medycznych:

• diagnostyczne;
• terapeutyczne (uszkodzenie podczas zabiegu, zastrzyki itp.).

Przyczynami rozwoju neurogennego pęcherza u dzieci mogą być:

• wrodzone zaburzenia rozwoju kręgosłupa, centralnego i obwodowego układu nerwowego;
• uraz podczas porodu (poród).

Rozwój choroby

Patofizjologiczną istotą tego zespołu jest niewydolność gromadzenia się moczu i jego wydzielania z dróg moczowych. Takie naruszenia mogą z kolei wystąpić z powodu wielu naruszeń centrów nerwowych i ścieżek przewodzenia - wiązek włókien nerwowych, które wykonują kompleksową regulację pęcherza. Takie awarie mogą być: 

• organiczne - ze zmianami w anatomii i morfologii (struktury na poziomie tkanek);
• funkcjonalny - zaburzają funkcjonowanie struktur nerwowych, a ich struktura pozostaje niezmieniona.

Istnieją dwa typy neurogennego zespołu pęcherza moczowego:

• hypereflex;
• hyporeflex.

Kształt Hyperreflex rozwija się z powodu zwiększonej aktywności wypieracza (warstwy mięśniowej pęcherza moczowego, przy czym redukcja moczu wypychana jest z pęcherza). Taka aktywność występuje w fazie akumulacji moczu. Zwykle mocz gromadzi się najpierw, a następnie jest wydalany, a osoba odwiedza latrynę z określoną częstotliwością.. W przypadku hiperrefleksowej postaci opisywanej choroby mocz nie ma czasu na kumulację i prawie zawsze jest eliminowany z układu moczowego..

W przypadku neurogennego pęcherza nadreaktywnego występuje niewielka ilość resztkowego moczu lub jego całkowity brak - innymi słowy, po oddaniu moczu pęcherz jest prawie pusty.  

Formularz hiporefleksyjny występuje z powodu zmniejszonej aktywności wypieracza w fazie wydalania moczu. Prowadzi to do stałego opóźnienia w oddawaniu moczu.. Ponieważ wypieracz nie wykazuje aktywności, odpowiednio, nie ma wzrostu ciśnienia wewnątrzpochodnego - mianowicie, jest to konieczne, aby pokonać oporność zwieracza i popchnąć mocz do cewki moczowej.

Gdy pęcherzyk neurogenny hiporefleksowy, objętość moczu pozostałego po oddaniu moczu może osiągnąć 400 ml.

Ponadto neurogenny zespół pęcherza może prowadzić do naruszeń o następującym charakterze. Oprócz wypieracza wydalanie moczu z pęcherza jest regulowane przez jego zwieracz - okrągłe włókna mięśniowe. Znajdują się one w szyi pęcherza moczowego i, jednocześnie redukując, zwężają wyjście z pęcherza moczowego, nie dopuszczając do wejścia moczu do cewki moczowej..

Normalny proces oddawania moczu występuje w dwóch jednocześnie obserwowanych warunkach:

• redukcja wypieracza:
• relaksacja zwieracza.

I odwrotnie - aby nie dopuścić do wydostania się moczu z pęcherza, wypieracz musi być rozluźniony, a zwieracz musi zostać zredukowany w tym samym czasie. Jeśli takie mechanizmy ulegają uszkodzeniu, a mianowicie wypieraczowi i zwieraczowi, lub są w stanie odprężenia w tym samym czasie, wówczas następuje tzw. Desynchronizacja aktywności tych formacji mięśniowych..

Można również zaobserwować niekontrolowane, bardzo szybkie uwalnianie dużej objętości moczu - taki pęcherz nazywany jest mózgowym nieodpornym pęcherzem moczowym..

Jeśli neurogenny zespół pęcherza moczowego jest przedłużony, może wywołać:

• rozwój istotnych zaburzeń troficznych w ścianie;
• jego twardnienie (kiełkowanie przez tkankę łączną);
• marszczenie pęcherza.

Objawy

Neurogenny zespół pęcherza może objawiać się:

• stale;
• okresowo;
• sporadycznie - z dużymi godzinnymi przerwami między wystąpieniem objawów.

Jest ważny

Obraz kliniczny patologii zależy od poziomu, na który wpływa układ nerwowy, od charakteru, nasilenia i stadium zaburzenia.

Objawy patologii typu hyperreflex to:

• pollakiuria - częste oddawanie moczu;
• nokturia - zaburzenie oddawania moczu, w którym więcej moczu wypuszcza się w nocy niż w ciągu dnia;
• konieczne impulsy - poczucie, że akt oddawania moczu zaczyna się natychmiast. Charakteryzują się stanem spastycznym i opróżnieniem pęcherza z gromadzeniem się w nim mniej niż 250 ml moczu;
• nietrzymanie moczu;
• samowolny początek i samo oddawanie moczu są trudne;
• oddawanie moczu może być wywołane przez mechaniczną lub termiczną stymulację okolicy udowej i nadłonowej.

Objawy te wynikają z faktu, że w zespole hiperrefleksowym zwiększa się ciśnienie dopęcherzowe nawet przy niewielkiej ilości moczu w pęcherzu. Empiryczne impulsy i pollakiuria powstają, gdy, równolegle ze zwiększonym napięciem wypieracza, obserwuje się osłabienie zwieracza. 

Oprócz objawów wskazujących na zaburzenie w układzie moczowym występują tak zwane objawy wegetatywne:

• pocenie;
• zaczerwienienie skóry;
• podwyższone ciśnienie krwi;
• kołatanie serca.

Oznaki patologii typu hyporeflex to:

• powolne oddawanie moczu lub jego całkowite opóźnienie;
• wysiłku, gdy osoba chce oddać mocz;
• uczucie pełności pęcherza po oddaniu moczu.

Takie objawy są spowodowane zmniejszeniem lub całkowitym brakiem aktywności skurczowej pęcherzyka, a tym samym jego opróżnieniem, chociaż pęcherzyk pozostaje pełny lub nawet przelewa się..  

Oznaki, że ton zwieracza przeważa nad tonem wypieracza, to:

• zdolność oddawania moczu występuje tylko przy silnym wysiłku;
• często - całkowite zatrzymanie moczu.

Na hiporefleksie można zaobserwować naciągniętą paradoksalną ischurię pęcherza moczowego. Jest to stan, w którym pacjent nie może normalnie oddawać moczu, ale jednocześnie mocz jest uwalniany mimowolnie z cewki moczowej kroplami lub małymi porcjami. Zjawisko to tłumaczy się tym, że mocz gromadzi się w pęcherzu hipotonicznym, pod naciskiem zwieracza lekko się otwiera i pozwala mu przejść.

Diagnostyka

Objawy neurogennego pęcherza są zróżnicowane i umożliwiają podejrzenie choroby nawet przed dodatkowym badaniem.. Istotne jest również zakłócenie układu nerwowego. Jeśli podejrzewasz patologię u dziecka, powinieneś dowiedzieć się, w jaki sposób ciężarna i poród przeszła matka ciężarna. Aby dokonać ostatecznej diagnozy, konieczne jest zaangażowanie dodatkowych metod diagnostycznych..

Te badania fizyczne są niespecyficzne, nie są zbyt pouczające, jeśli chodzi o badanie układu moczowego. Ale poprzez badanie fizykalne można uzyskać wystarczającą ilość informacji, aby określić neurologiczny charakter choroby.. Dane ankiety będą następujące:

• po badaniu, w przypadku przepełnienia pęcherza, wizualnie określa się wybrzuszenie w obszarze nadłonowym;
• z obmacywaniem (palpacją) brzucha - z syndromem hiporefleksyjnym wyczuwa się przepełniony napięty pęcherz. Objęcie w przypadku hiperrefleksyjnego typu choroby może powodować oddawanie moczu;
• podczas perkusji (stukania) brzucha - słaby dźwięk rozlega się nad przepełnionym pęcherzem, jak gdyby pukają do drewna;
• z osłuchaniem brzucha (słuchanie stetoskopem) - nie wykryto żadnych zmian.

Jest ważny

Konsultacja neurologa jest ważna dla potwierdzenia neurologicznej natury patologii..

Instrumentalne i laboratoryjne metody badawcze są często stosowane w celu wykluczenia innych chorób układu moczowego.. Z metod instrumentalnych są stosowane:

• badanie ultrasonograficzne nerek i pęcherza moczowego
• cystoskopia - badanie pęcherza od wewnątrz za pomocą endoskopu;
• tomografia komputerowa (CT);
• rezonans magnetyczny (MRI);
• Urethrocystography - pacjentowi wstrzykuje się środek kontrastowy dożylnie, następnie wykonuje się zdjęcie rentgenowskie, które określa patologię
• udawana urethrocystografia - zasada jest taka sama jak w poprzedniej metodzie, ale bezpośrednie badanie przeprowadza się podczas oddawania moczu;
• wstępna pirelografia - za pomocą cewnika środek kontrastowy wstrzykuje się do układu moczowego, pobierane jest zdjęcie rentgenowskie nerek i określa się stan miednicy;
• radioizotopowa renografia - wstrzykiwane dożylnie preparaty farmaceutyczne z izotopami, które podczas kolejnych badań tomograficznych tworzą kolorowy obraz. Według niej, i ocenić zmiany w układzie moczowym;
• cystometria - zmierzyć ton wypieracza pęcherza;
• sphnektorometriya - zmierz zwieracz pęcherza;
• uroflowmetria - mierz szybkość wydalania określonej objętości moczu podczas oddawania moczu, oceniaj ton, kurczliwość mięśni pęcherza i drożność cewki moczowej.

Aby potwierdzić neurologiczną naturę tej patologii, należy przeprowadzić badanie centralnego i obwodowego układu nerwowego, stosując następujące metody:

• elektroencefalografia - graficzny zapis potencjałów elektrycznych generowanych w mózgu;
• radiografia czaszki i kręgosłupa;
• tomografia komputerowa;
• rezonans magnetyczny.

Metody laboratoryjne pomagają również zidentyfikować lub wyeliminować choroby układu moczowego, podobne do objawów neurogennego zespołu pęcherza moczowego, a także określić charakter neurologicznej patologii, która spowodowała rozwój zespołu. Są to metody takie jak:

• pełna liczba krwinek - wzrost liczby leukocytów (leukocytoza) i ESR wskazuje na zapalny charakter choroby. Objawy niedokrwistości (zmniejszenie liczby czerwonych krwinek i hemoglobiny), jak również wzrost ESR bez leukocytozy, pozwalają podejrzewać, że choroba ma charakter nowotworowy;
• analiza moczu - jeśli w moczu wykrywane są leukocyty, białka, erytrocyty, cylindry, oznacza to, że u pacjenta wystąpił nie opisany zespół, ale inna choroba układu moczowego (zapalna, nowotworowa lub inna);
• Test Zimnitsky'ego - 8 (w niektórych przypadkach 12) porcje moczu są zbierane dziennie, mierzona jest ich objętość, określana jest siła ciężkości, system moczu ocenia się za pomocą tych danych.

Diagnostyka różnicowa

Ze względu na podobieństwo szeregu objawów, diagnostykę różnicową neurogennego zespołu pęcherza należy prowadzić z takimi chorobami, jak:

• przerost gruczołu krokowego u mężczyzn;
• wysiłkowe nietrzymanie moczu;
• związane z wiekiem nietrzymanie moczu (u osób w podeszłym wieku).

Komplikacje

W większości przypadków pojawiają się powikłania w postaci zmian zapalnych i dystroficznych w układzie moczowym, które występują u jednej trzeciej pacjentów z opisanym zespołem. Najczęściej rozwijają się choroby takie jak:

• przewlekłe zapalenie pęcherza - zapalenie błony śluzowej pęcherza moczowego;
• przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek - zakaźne zapalenie miseczek, miednicy i miąższu nerki;
• przewlekły moczowód nerkowy - ekspansja kielicha i miedniczek nerkowych, a także moczowodów, co prowadzi do zaburzeń odpływu moczu;
• kamica nerkowa;
• odpływ pęcherzowo-moczowy - przepływ moczu z pęcherza z powrotem do moczowodów i nerek. Występuje w przypadku skurczu zwieracza cystowego.

Takie patologie z kolei prowokują rozwój chorób, które mogą prowadzić do wczesnej niepełnosprawności pacjenta. To jest:

• nadciśnienie tętnicze;
• nephrosclerosis - kiełkowanie miąższu nerek przez tkankę łączną;
• przewlekła niewydolność nerek - nerki nie pełnią swoich funkcji.

Leczenie neurogennego zespołu pęcherza moczowego

Leczenie neurogennego zespołu pęcherza zależy od leczenia patologii neurologicznej, która sprowokowała jego rozwój. Dlatego powołanie wspólnego neurologa i urologa.

Choroba Hyperreflex jest łatwiejsza w leczeniu.. Podstawą recepty jest stosowanie leków, które:

• zmniejszyć napięcie mięśni pęcherza;
• poprawić krążenie krwi;
• wyeliminować niedotlenienie.

Stosuje się następujące leki:

• leki antycholinergiczne;
• antagoniści wapnia;
• alfa-blokery;
• tricykliczne leki przeciwdepresyjne;
• środki uspokajające;
• witaminy o działaniu przeciw niedotlenionym i antyoksydacyjnym.

Toksyny botulinowe są również stosowane w ścianie pęcherza moczowego lub cewki moczowej..

Niefarmakologiczne sposoby leczenia choroby są skuteczne:

• ćwiczenia terapeutyczne - wzmacnia mięśnie miednicy, poprawia przepływ krwi do pęcherza;
• fizjoterapia;
• psychoterapia.

Najskuteczniejsze metody fizjoterapeutyczne w leczeniu tego zespołu to:

• elektrostymulacja pęcherza;
• terapia laserowa;
• natlenienie hiperbaryczne - utlenowanie krwi spowodowane przebywaniem pacjenta w specjalnej komorze hiperbarycznej;
• zastosowania termiczne;
• terapia ultradźwiękowa;
• leczenie błotem.

Choroba hiporefleksyjna może być gorsza.. Z powodu stagnacji w infekcji pęcherza może dołączyć.

Ważne są następujące spotkania:

• całkowite opróżnienie pęcherza, co osiąga się za pomocą różnych metod - kompresji zewnętrznej (nacisk na brzuch w projekcji pęcherza), treningu mięśni miednicy, cewnikowania;
• pośrednie i M-cholinomimetyki - z ich pomocą wzmacniają ruchliwość pęcherza;
• alfa-blokery;
• alfa sympatykomimetyki;
• leki przeciwbakteryjne.

Możliwe jest także chirurgiczne usunięcie zespołu. Do jej uciekania się, jeśli:

• metody konserwatywne są nieskuteczne;
• zespół rozwija się;
• istnieje ryzyko powikłań.

Przeprowadzać takie operacje, jak:

• w przypadku niedociśnienia pęcherza moczowego - przezcewkowej elektroresekcji szyjki pęcherza moczowego. Po operacji, oddawanie moczu następuje po niskim ciśnieniu na obszarze nadłonowym;
• w przypadku nadciśnienia pęcherza - nacięcie zwieracza zewnętrznego;
• pęcherz z tworzywa sztucznego w celu zwiększenia jego objętości;
• pęcherz z tworzywa sztucznego w celu wyeliminowania odpływu pęcherzowo-moczowodowego;
• tworzenie drenażu cystostomijnego - komunikacja między pęcherzem a przednią ścianą brzucha.

Zapobieganie

Zapobieganie neurogennemu syndromowi pęcherza moczowego jest bardzo zróżnicowane - w rzeczywistości jest to ogromny kompleks środków mających na celu zapobieganie chorobom neurologicznym, które powodują wystąpienie tego zespołu. Jeżeli pojawiły się takie choroby, należy je leczyć bez zwłoki..

Ważne są również czynności, które pomagają w utrzymaniu prawidłowej czynności pęcherza. To jest:

• terminowe wykrywanie i leczenie wszelkich chorób (szczególnie zakaźnych);
• przy nagłym oddawaniu moczu - natychmiast iść do toalety. Jeśli dana osoba cierpi, a pęcherz pozostaje wypełniony przez pewien czas, prowadzi to do naruszenia ściany bocznej i przyczynia się do szybszego pojawienia się tego zespołu..

Prognoza

Rokowanie dla neurogennego zespołu pęcherza moczowego jest bardzo różne i zależy od rodzaju, stopnia rozwoju, nasilenia choroby neurologicznej, która ją wywołała, a także od stopnia zaniedbania zespołu.

Prognoza jest skomplikowana w takich okolicznościach, jak:

• podeszły wiek;
• dodanie infekcji;
• rozwój powikłań;
• współistniejące choroby układu moczowego, a w szczególności pęcherza;
• zaburzenia endokrynologiczne.

Kovtonyuk Oksana Vladimirovna, komentator medyczny, chirurg, lekarz konsultant