Choroby śledziony

Zawał przyczyny śledziony, objawy i leczenie

Zawał śledziony nazywany jest martwicą (śmiercią) tego narządu (części lub całości), co może wystąpić z powodu nieprawidłowego działania jego odżywiania, a z kolei obserwuje się go w przypadku naruszenia dopływu krwi do śledziony.

Takie zmiany mogą zajmować inny obszar ciała - zależy od tego nasilenie objawów. Niektórzy pacjenci cierpią na śledzionę dosłownie na nogach, inni mają bardzo wyraźne pogorszenie ogólnego stanu..

Zawał kliniki śledziony jest ostry, może symulować patologię przewodu żołądkowo-jelitowego. Możliwe jest uratowanie organu tylko z niewielkimi ogniskami martwicy, z rozległą martwicą, którą trzeba usunąć chirurgicznie..  

Dane ogólne

Śledziony jest typowym przykładem śmierci części lub całości narządu z powodu pogorszenia krążenia krwi..

Śledziona ma różne funkcje - bierze udział w tworzeniu krwi, zapewniając procesy odpornościowe i metaboliczne. Dlatego w przypadku nekrozy parenchyma tego narządu należy zaangażować nie tylko chirurgów, ale również hematologów i immunologów.

Częstość występowania wynosi 3%, a na całym świecie jest w przybliżeniu taka sama. Mężczyźni i kobiety są w równym stopniu dotknięci. Przeważnie patologia dotyczy osób w podeszłym wieku, a mianowicie od 60 do 70 lat, ale w ostatniej dekadzie zaobserwowano jej odmłodzenie - osoby pełnosprawne w wieku od 35 do 45 lat częściej chorują. Zawał śledziony występuje wyjątkowo rzadko u dzieci, a jeśli zostanie zdiagnozowany, konieczne jest podejrzenie wad wrodzonych naczyń krwionośnych dostarczających krew do śledziony..

Przyczyny zawału śledziony

Główną bezpośrednią przyczyną zawału śledziony jest gwałtowne pogorszenie przepływu krwi przez układ naczyń krwionośnych, co obserwuje się ze względu na zmniejszenie światła. Szczególnie cierpi na to tętnica śledzionowa - patologiczne zmiany dotyczą jej głównego tułowia lub poszczególnych gałęzi. Im większa gałąź, tym więcej krwi cierpi, tym większy obszar miąższu śledziony okazuje się być "zakładnikiem" upośledzonego dopływu krwi i podlega śmierci..

Z kolei zmniejszenie przekroju naczyń może być obserwowane z przyczyn:

  • anatomiczny;
  • funkcjonalny.

W pierwszym przypadku światło naczyń krwionośnych zmniejsza się z powodu:

  • ich zablokowanie od wewnątrz (przeszkadzający typ zaburzeń przepływu krwi);
  • wyciskanie na zewnątrz (restrykcyjny typ zaburzeń przepływu krwi).

W drugim przypadku może wystąpić zmniejszenie światła tętnicy śledzącej lub jej gałęzi z powodu:

  • skurcz;
  • paraliż.

Skurcz ściany naczynia jest odwracalny - kiedy skurcze "mijają się", przepływ krwi przez nie (a zatem odżywianie śledzionowego miąższu) może zostać w pełni wznowiony..

W niektórych przypadkach obserwuje się połączenie anatomicznych i funkcjonalnych przyczyn zaburzeń przepływu krwi przez naczynia śledziony..

Blokuj tętnicę śledzionową, a jej gałęzie mogą:

  • skrzeplina;
  • embolus.

Zakrzep jest zakrzepem, który tworzy się na wewnętrznej powierzchni ściany naczynia i zakłóca przepływ krwi przez naczynie..

Zator to dowolny obiekt, który może przemieszczać się przez światło naczyń. Ponieważ embolus często może działać:

  • zepsuty skrzep krwi;
  • tkanka tłuszczowa;
  • konglomerat pasożytów;
  • pęcherzyki powietrza.
Jest ważny

Przede wszystkim należy obawiać się embolizacji tętnicy śledzionowej i jej naczyń krwionośnych, ponieważ w przeciwieństwie do powstawania zakrzepu krwi często występuje ostro - zator może nagle spowodować przepływ krwi i wywołać rozwój zawału śledziony.

Skrzep zamienia się w zator, pod warunkiem, że jest stary, duży, a krew dosłownie "huśta się" i wyrywa go ze ściany naczynia.

Tworzenie zakrzepu obserwuje się w wielu chorobach i stanach patologicznych. Są one podzielone na grupy:

  • złośliwe choroby krwi;
  • złośliwe uszkodzenie struktur limfoidalnych;
  • zmiany we właściwościach krwi;
  • choroba serca;
  • choroby układowe i zapalne;
  • uraz pourazowy;
  • choroby zakaźne - bakteryjne i pasożytnicze;
  • choroby samej śledziony.

Ze wszystkich złośliwych chorób hematologicznych następujące patologie najczęściej wywołują tworzenie się skrzepów krwi, embolizację wielkich naczyń i rozwój zawału śledziony:

  • chłoniak - naruszenie tkanki limfatycznej, w którym obserwuje się niekontrolowane gromadzenie się limfocytów "nowotworowych"; 
  • białaczka jest złośliwą patologią klonalną układu krwiotwórczego. W tym przypadku klon pochodzi z niedojrzałych komórek krwi szpiku kostnego, a także dojrzałych i dojrzałych komórek krwi..

Spośród wszystkich patologii limfoidalnych, limfogranulomatoza, złośliwa patologia tkanki limfatycznej, w której specyficzne gigantyczne komórki pojawiają się we krwi, najczęściej prowadzi do zakrzepicy i zablokowania tętnicy śledzionowej..

Zmiany w właściwościach krwi, które mogą powodować zakrzepy krwi, mogą wystąpić w tle:

  • zaburzenia metaboliczne całkowitego białka i jego frakcji;
  • przedłużone przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych;
  • Leczenie erytropoetyną (jest to jeden z hormonów nerek kontrolujących wytwarzanie czerwonych krwinek);
  • anemia sierpowata - zaburzenia czerwonych krwinek, w których nabywają specyficzną formę;
  • niedokrwistość hemolityczna - zmniejszenie liczby krwinek czerwonych w wyniku ich zniszczenia;
  • wrodzone i nabyte zaburzenia układu krzepnięcia krwi.

W takich przypadkach obserwuje się powstawanie skrzeplin, ponieważ zmienia się skład i właściwości reologiczne (sypkość) krwi..

Choroby serca mogą prowadzić do tworzenia się skrzepów krwi z powodu spowolnienia przepływu krwi na ich tle, powodując tworzenie się skrzepów krwi, które następnie wchodzą do układu tętnicy śledziony. Przede wszystkim są to choroby takie jak:

  • infekcyjne zapalenie wsierdzia - uszkodzenie bakteryjne wewnętrznej warstwy serca;
  • wady zastawkowe - naruszenie ich struktury, aw rezultacie zamknięcie;
  • zawał mięśnia sercowego - martwica mięśnia sercowego na tle naruszenia przepływu krwi w sercu;
  • niewydolność serca

i kilka innych.

Układowe i zapalne choroby naczyniowe są zaangażowane w zakrzepicę ze względu na to, że prowadzą one do zwężenia światła naczynia, a następnie jego zablokowania, a także są zdolne do wywoływania tworzenia się skrzepów krwi na uszkodzonym fragmencie naczynia, ich rozdzielania i dalszego blokowania tętnicy śledzionowej..

Przede wszystkim są to patologie takie jak:

  • Zapalenie naczyń - zapalne zmiany ściany naczynia z późniejszym zniszczeniem;
  • Miażdżyca - tworzenie blaszki miażdżycowej na wewnętrznej powierzchni naczynia z następującym po nim zmniejszeniem światła i pogorszeniem przepływu krwi przez nią;
  • zapalenie tętnic endarterowych - postępujące uszkodzenie tętnic, któremu towarzyszy ich zwężenie (zwężenie) i obliteracja (przerost).

Urazy traumatyczne mogą być związane z zawałem śledziony w tym sensie, że tworzą również skrzepy krwi, które, odpadając, są przenoszone z przepływem krwi do układu tętnicy śledziony. Ponadto uraz może powodować zatory tłuszczowe i powietrzne, co również powoduje zawał śledziony.. Wszystkich urazów traumatycznych, najważniejsze w kontekście opisanej patologii są:

  • otwarte lub zamknięte uszkodzenie narządów jamy brzusznej;
  • takie samo uszkodzenie klatki piersiowej;
  • złamania żeber.

Choroby zakaźne mogą wywoływać szok powodujący infekcje i toksyczne, dlatego obserwuje się centralizację krążenia krwi, spastyczną zmianę naczyń śledziony i powstawanie ataku serca.. Często to:

  • sepsa - rozprzestrzenianie się czynnika zakaźnego z przepływem krwi w organizmie z możliwym tworzeniem wtórnych ognisk zakaźnych;
  • tyfus - uszkodzenie organizmu przez riketsję z późniejszymi naruszeniami układu nerwowego i sercowo-naczyniowego;
  • malaria - porażka przez plazmazję (przenoszona przez ukąszenia samic komarów malarii), co pociąga za sobą nawracającą gorączkę

i wiele innych.

Niektóre choroby śledziony mogą również prowadzić do zawału serca. Jest to głównie:

  • skręcenie ruchomej śledziony;
  • jej torbiel.

Kiedy to nastąpi, ucisk naczyń ze śledziony, upośledzenie przepływu krwi, a następnie niedożywienie, aw rezultacie niedokrwienie, które rozwija się w zawał serca śledziony.

Ściśnięcie tętnicy śledzionowej z zewnątrz rzadziej prowadzi do opisanej patologii. Nacisk na tętnicę śledzionową może:

  • guzy;
  • blizny;
  • ciała obce;
  • skórki tkanki łącznej.
Zwróć uwagę

Światło tętnicy śledzionowej, na tle zwężenia, w którym rozwija się zawał śledziony, może ulec zmianie z powodu wrodzonych anomalii - w szczególności skręcenia.

Spazm i porażenie tętnicy śledzionowej w porównaniu z opisanymi patologiami dość rzadko stają się przyczynami upośledzonego przepływu krwi..

Odrębną kategorią przyczyn zapalenia śledziony jest pęknięcie tętnicy śledzionowej, które nie może być traktowane jako restrykcyjny lub utrudniający typ zaburzenia przepływu krwi..

Rozwój patologii

Rozwój zawału śledziony jest klasyczny - przez analogię z zawałem innych narządów i tkanek. Naruszenie drożności tętnicy śledzącej lub jej gałęzi prowadzi do zakłócenia transportu tlenu i składników odżywczych z krwią do komórek narządu. Przedłużone niedokrwienie może prowadzić do śmierci:

  • miejsce śledziony - w patologii gałęzi tętnicy śledzionowej;
  • cała śledziona - z naruszeniem drożności głównego tułowia tętnicy śledzionowej.

Jeśli wystąpi naruszenie przepływu krwi przez główną tętnicę, nadal wpływa ona do organizmu poprzez zabezpieczenie - tak nazywa się tętnice pomocnicze. W tym samym czasie na ściankach naczyń krwionośnych gromadzi się nadmierne ciśnienie krwi, ich integralność jest zerwana - dlatego krwotoki znajdują się w śledzionie zawału..

W wyniku końcowym tkanka ciała wygląda następująco:

  • moczony we krwi;
  • czerwony kolor;
  • ma wyraźne nacieki i ogniska martwicy.

Z powodu śmierci tkanki śledziony, jej funkcjonowanie ulega pogorszeniu - z tym cierpią funkcje ochronne i hormonalne, procesy limfo-, erytro-i leukopoeza (tworzenie komórek)..

Zgodnie z objawami morfologicznymi występuje zawał śledziony:

  • mały ogniskowy i rozległy (chwyta większość lub całe ciało);
  • pojedynczy (z jednym ogniskiem martwicy) i wielokrotny (z kilkoma ogniskami);
  • niezakażony (bez przywiązania do chorobotwórczej mikroflory) i septyczny (z jego przywiązaniem);
  • niedokrwiony (biały) i krwotoczny (w zależności od przyczyny).

Niedokrwienny zawał rozwija się, gdy tętnica śledziona lub jej gałęzie zostają zablokowane lub ściśnięte.

Krwotoczny atak serca powstaje na tle zastoju żylnego - co z kolei występuje z powodu:

  • naruszenia przepływu krwi przez żyły;
  • przepełnienie małych naczyń krwionośnych narządu, które trafiają tu przez naczynia zabezpieczające ("omijające").

W tym samym czasie, ściany naczyń nie wytrzymują zwiększonego ciśnienia, ich integralność jest zerwana, krwiak powstaje w tkankach śledziony (nagromadzenie krwi).

Objawy zawału śledziony

Objawy choroby zależą od zasięgu zawału.

W przypadku pojedynczego obszaru zawału z utworzeniem niewielkiego obszaru martwicy tkanki, klinika może być nieobecna lub pojawiają się nieznaczne objawy:

  • złe samopoczucie;
  • słabość.

Jeśli drożność tętnicy śledzionowej nie zostanie przywrócona, wzrasta rozmiar i liczba martwiczych ognisk - objawy takie jak:

  • ból;
  • uczucie ciężkości;
  • zaburzenia dyspeptyczne;
  • naruszenie ogólnego stanu ciała.

Charakterystyka bólu:

  • lokalizacja - w lewym podżebrzu;
  • przez dystrybucję, do sąsiednich obszarów;
  • z natury - głupi, przytłaczający;
  • o intensywności - o średniej intensywności, a następnie dość dynamicznie;
  • przez wystąpienie - może pojawić się w ciągu kilku godzin od wystąpienia choroby.

Uczucie ciężkości odnotowano również w lewej części podżebrza po lewej stronie..

Charakterystyczne objawy dyspeptyczne w śledzionie mięśnia sercowego to:

  • biegunka (biegunka);
  • wzdęcia (wzdęcia);
  • nudności;
  • wymioty, które nie przynoszą ulgi.

Wskaźnikami naruszenia ogólnego stanu ciała są:

  • hipertermia (podwyższona temperatura ciała) - do 38,9-39,5 stopni Celsjusza;
  • duszność;
  • silny dyskomfort;
  • słabość.
Zwróć uwagę

Jeśli w miąższu śledziony rozwija się masywny atak serca, to na pierwszym planie jest wyraźny zespół bólowy. Jednocześnie w lewym podżebrzuszu występują bóle o ostrym charakterze przebijającym lub tnącym, które można podać lewemu łopatce, lewej połowie odcinka lędźwiowego i klatki piersiowej, a także nadbrzuszu. Gdy ruchliwość przepony z lewej strony zmniejsza się, pojawiają się zaparcia. Z ogromnym zawałem śledziony objawy zatrucia raczej szybko rosną.  

Diagnostyka

Często trudno jest ustalić rozpoznanie zawału śledziony, ponieważ objawy w znacznym stopniu symulują objawy charakterystyczne dla zmian w przewodzie pokarmowym, a często są całkowicie wymazywane przez dłuższy czas. Dlatego w rozpoznaniu choroby będą cenne skargi pacjenta, dane anamnestyczne, wyniki dodatkowych metod badawczych (fizycznych, instrumentalnych, laboratoryjnych).

Badanie fizykalne stwierdza, co następuje:

  • na badanie - gdy patologia postępuje, obserwuje się naruszenie ogólnego stanu pacjenta, jest on adynamiczny, powolny;
  • palpacja (palpacja) - śledziona jest powiększona i bolesna;
  • z osłuchaniem brzucha (słuchanie za pomocą fonendoskopu) - w przypadku postępu martwicy hałas perystaltyczny może się osłabiać.

Następujące metody instrumentalne są przydatne w diagnozowaniu zawału śledziony:

  • USG (USG) - można go wykorzystać do oceny wielkości, budowy narządu i stanu kapsuły, aby wykryć ogniska martwicy;
  • skanowanie dwustronne to metoda badania przepływu krwi w naczyniach śledziony. Jedna z najbardziej pouczających metod, ponieważ pozwala ocenić ukrwienie śledziony;
  • tomografia komputerowa (CT) - najczęściej stosowana do wykrywania powikłań z powodu śledziony;
  • Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) jest jedną z najbardziej pouczających metod badania stanu śledziony w czasie jej zawału. Dzięki MRI martwicę śledziony można wykryć i ocenić z bardzo dużą dokładnością;
  • laparoskopia - laparoskop jest wprowadzany do jamy brzusznej przez mały otwór w przedniej ścianie jamy brzusznej (jest to jeden z rodzajów sprzętu endoskopowego ze zintegrowaną optyką i oświetleniem), śledziona jest badana, jej stan jest oceniany;
  • biopsja - podczas laparoskopii zbiera się tkankę śledziony, którą następnie bada się w laboratorium. Ta metoda badań z powodu urazu jest rzadko stosowana..

Laboratoryjne metody diagnostyczne nie mają charakteru informacyjnego na początkowym etapie rozwoju patologii, ale wraz z postępem działają jako dodatkowe źródło informacji.. Są to metody takie jak:

  • pełna morfologia krwi - wraz z rozwojem procesu zapalnego (septycznego lub aseptycznego) zwiększa się liczba leukocytów i ESR;
  • biopsja - podczas badania pod mikroskopem pokazuje ogniska martwicy.

Diagnostyka różnicowa

Diagnozę różnicową zawału śledziony często przeprowadza się z takimi chorobami i stanami patologicznymi, jak:

  • martwica trzustki - martwica trzustki;
  • ostre zapalenie trzustki - układ zapalny uszkodzenia trzustki;
  • ostre kłębuszkowe zapalenie nerek jest procesem immuno-zapalnym w nerkach, z pierwotną zmianą ich kłębuszków;
  • niedrożność jelit;
  • krwawienie z przewodu pokarmowego;
  • zapalenie otrzewnej o różnym pochodzeniu - zapalenie otrzewnej;
  • podtorebkowe pęknięcie śledziony - odmiana patologii jest z nią różnicowana w przypadku wystąpienia objawów choroby poprzedzonej urazem.

Komplikacje

Zawałowi śledziony towarzyszą takie komplikacje, jak:

  • ropień - ograniczony ropień;
  • zapalenie otrzewnej - rozwija się z przełomem ropni;
  • sepsa;
  • krwawienie;
  • torbiel - tworzenie wnęki z zawartością płynu wewnątrz;
  • krwiak - nagromadzenie krwi w tkankach narządu.

Leczenie zawału śledziony

Jeśli podejrzewa się zawał śledziony, konieczna jest hospitalizacja.. Taktyka leczenia zależy od stopnia uszkodzenia narządu i ogólnego stanu pacjenta. Po pierwsze, przyczyną, która spowodowała usunięcie dopływu krwi do śledziony, powinno być leczenie samej patologii..

W przypadku małej martwicy objętość leczenia jest następująca:

  • ścisły odpoczynek w łóżku;
  • przeziębienie na lewym pod-stawie;
  • antykoagulanty.

Dzięki rozległej formie zawału mięśnia śledzionowego wykonuje zabieg chirurgiczny - usunięcie z klasycznym otwartym lub laparoskopowym podejściem. Niektórzy klinicyści sugerują usunięcie fragmentu śledziony, który przeszedł martwicę - ale struktura miąższu śledziony jest taka, że ​​jej zamknięcie jest technicznie niezwykle trudne, dlatego przy rozległych atakach serca śledziona musi zostać całkowicie usunięta (splenektomia). 

Stosowane jest również leczenie zachowawcze w przypadku rozległej martwicy, ale jako dodatkowe. To jest:

  • leki przeciwbakteryjne;
  • antykoagulanty;
  • terapia infuzyjna - w celu detoksykacji. W tym samym czasie dożylnie wstrzykuje się elektrolity, preparaty solne, surowicę, glukozę i tym podobne.
  • leki immunostymulujące - z zamianą.

W okresie rehabilitacji są mianowani:

  • oszczędna dieta;
  • procedury fizjoterapeutyczne mające na celu zapobieganie tworzeniu się zrostów w jamie brzusznej;
  • noszenie bandaży, aby uniknąć powstawania przepuklin pooperacyjnych.

Zapobieganie

Podstawy zapobiegania zawałowi śledzionowemu - następujące działania i działania:

  • ostrzeżenie, a gdy się pojawią - szybkie wykrycie i leczenie złośliwych chorób krwi, uszkodzenie struktur limfoidalnych, chorób serca i innych patologii, które mogą wywołać zawał śledziony;
  • unikanie sytuacji, które mogą prowadzić do obrażeń śledziony;
  • na dowolne spotkania - stały monitoring właściwości krwi.

Prognoza

Rokowanie w przypadku śledziony jest różne i zależy od stopnia uszkodzenia, stanu pacjenta, terminowości diagnozy i umiejętności przepisanego leczenia..

Przy niewielkim rozmiarze martwicy śledziony i odpowiednich czynnościach medycznych rokowanie jest korzystne - w miejscu nekrozy powstaje blizna, ale nie przeszkadza to śledzionie w wykonywaniu jej funkcji.

Z ciężkim zawałem serca (szczególnie w przypadku komplikacji) mogą wystąpić powikłania. Śmiertelność w śledzionie mięśnia sercowego wynosi 1,8%.

Kovtonyuk Oksana Vladimirovna, komentator medyczny, chirurg, lekarz konsultant