Około 1000-1500 g wapnia zawarte jest w ludzkim ciele. To makro jest niezbędne do pełnego funkcjonowania wielu systemów ciała. Obniżenie poziomu wapnia we krwi nazywa się hipokalcemią. Stanowi temu towarzyszą określone objawy, aw niektórych przypadkach mogą nawet stanowić realne zagrożenie dla życia..
Biologiczna rola wapnia
Wapń człowiek dostaje od jedzenia. W organizmie większość wapnia (około 99%) jest wychwytywana przez tkankę kostną. To jest jego główna zajezdnia. Resztę wapnia (około 1%) znajduje się we krwi, dostaje się z jelit i tkanki kostnej.
Wapń jest wymagany w wielu procesach biologicznych.. Ten element makro wykonuje następujące funkcje w treści:
- Jest składnikiem tkanki kostnej;
- Uczestniczy w skurczu mięśni;
- Zwiększa przenikalność komórkową do jonów potasu;
- Bierze udział w krzepnięciu krwi;
- Reguluje aktywność sercowo-naczyniową.
Zatem obniżenie poziomu wapnia we krwi nieuchronnie prowadzi do naruszenia powyższych procesów..
Metabolizm wapnia reguluje trzy hormony: parathormon, kalcytoninę, kalcytriol.
Parathormone wytwarzane w przytarczycach. Poprawia poziom wapnia. Kiedy zawartość makroelementu we krwi spada, parathormon jest aktywowany i sprzyja uwalnianiu wapnia z kości do krwi. Działa również na kalcytriol, wzmacnia wchłanianie wapnia przez ścianę jelita. Poziom wapnia wzrasta, a równowaga zostaje przywrócona. Jednak przy zmniejszonej funkcji gruczołów przytarczycznych synteza parathormonu zmniejsza się, a poziom wapnia w osoczu w osoczu odpowiednio się zmniejsza..
Działanie innego hormonu - kalcytriol ma również na celu zwiększenie wapnia w osoczu krwi. Kalcytriol wzmaga absorpcję wapnia z jelita do krwi, wchłanianie zwrotne wapnia w nerkach. Kiedy kalcytriol jest niski, poziom wapnia we krwi zmniejsza się.
Trzeci hormon - kalcytonina, wytwarzany przez komórki tarczycy i gruczołów przytarczycznych i działa na hormon przytarczyc. W wysokich stężeniach hamuje uwalnianie wapnia w depozycie kości, stymuluje wydalanie wapnia z moczem. Logiczne byłoby założenie, że wzrost kalcytoniny doprowadzi do hipokalcemii, ale w rzeczywistości wszystko dzieje się inaczej. Podczas badania pacjentów z rakiem rdzeniastym ze zwiększonym wydzielaniem kalcytoniny, okazało się, że większość pacjentów miała poziom wapnia w normalnym zakresie.. Dlatego w przypadku hipokalcemii, najważniejszą rolę odgrywa obniżenie poziomu parathormonu lub kalcytriolu.
Przyczyny hipokalcemii
Wapń we krwi jest związany lub w wolnej (zjonizowanej) postaci. Prawidłowe stężenie całkowitego wapnia we krwi mieści się w przedziale 2,1-2,6 mmol / l. Spadek stężenia poniżej 2,0 mmol / l wskazuje na hipokalcemię.
Przyczynami prowadzącymi do hipokalcemii mogą być takie stany:
- Niedoczynność przytarczyc;
- Pseudohipoproteinizm;
- Leczenie radiojodem szyi;
- Hipomagnemia;
- Hipowitaminoza D;
- Przewlekła niewydolność nerek;
- Ostre zapalenie trzustki;
- Sepsis;
- Rabdomioliza (ciężkie uszkodzenie mięśni szkieletowych);
- Konsekwencje rozległych urazów, oparzeń;
- Masywna transfuzja krwi z cytrynianem;
- Przyjmowanie niektórych leków (furosemid, leki przeciwdrgawkowe, fosforany, antybiotyki aminoglikozydowe, fenobarbital).
Niedoczynność przytarczyc
Jest to choroba gruczołów przytarczyc, w której zmniejsza się synteza parathormonu iw rezultacie rozwija się hipokalcemia. Niedoczynność przytarczyc często występuje po operacji na tarczycy lub przytarczycach. Ponadto niedoczynność przytarczyc może być spowodowana wadami wrodzonymi lub procesem autoimmunologicznym..
Pseudohippatropatia jest chorobą dziedziczną, w której hormon przytarczyczny jest w pełni wytwarzany, ale tkanki obwodowe pozostają niewrażliwe na działanie hormonu. W rezultacie rozwijają się odpowiednie zaburzenia metaboliczne, między innymi hipokalcemia..
Hipomagnemia
Niedoborowi magnezu często towarzyszy rozwój hipokalcemii. Przyczyną hipomagnezemii może być w szczególności przewlekły alkoholizm, upośledzenie wchłaniania w przewodzie pokarmowym, nefropatia. Faktem jest, że niedobór magnezu blokuje syntezę parathormonu i powoduje obniżenie wrażliwości kości i nerek na działanie hormonu..
Hipowitaminoza D
Witamina D jest syntetyzowana w skórze pod działaniem promieni słonecznych, a także pochodzi z pożywienia. W nerkach witamina jest przekształcana w kalcytriol. Jak już zostało napisane powyżej, kalcytriol zwiększa wchłanialność wapnia z jelit i stymuluje jego uwalnianie z tkanki kostnej. Gdy witamina D jest niska, kalcytriol nie jest dostatecznie uformowany, co zmniejsza stężenie wapnia w osoczu krwi..
Tak więc hipokalcemia może wystąpić z powodu niewystarczającego spożycia witaminy D, upośledzenia wchłaniania lub obniżonej wrażliwości docelowych narządów na witaminę D. Zaburzenia narządów trawienia prowadzą do zaburzenia wchłaniania witamin. W przewlekłej niewydolności nerek proces przekształcania witaminy D w kalcytriol jest zaburzony, dlatego chorobie towarzyszy hipokalcemia..
Niedobór witaminy D jest przyczyną krzywicy. Dlatego hipokalcemia jest towarzyszem tej choroby..
Objawy hipokalcemii
Niedobór wapnia, przede wszystkim, prowadzi do zwiększonej pobudliwości nerwowo-mięśniowej. Kiedy hipokalcemia wywołuje skurcze toniczne mięśni, zjawisko to nazywa się tężyczka. Najwcześniejszym objawem tego stanu patologicznego może być uczucie mrowienia na końcach palców i wokół ust. Uczucie mrowienia (parestezji) rozprzestrzenia się na całej twarzy, a także na rękach i nogach. Wkrótce w tych częściach ciała dochodzi do szarpnięć mięśni. Podczas ataku tężcowego obserwuje się konwulsje toniczne - przedłużony skurcz mięśni, w wyniku którego kończyny i tułów zamarzają w różnych wymuszonych pozycjach..
Napady mięśni dystalnych zginaczy kończyn (skurczu skokowego), zgięcie czwartego i piątego palca ręki ("ramię położnika") są szczególnie charakterystyczne dla ataku. Twarz osoby podczas ataku tężcowego nabiera szczególnego wyglądu: kąciki ust są opuszczone, powieki opuszczone, a brwi spłaszczone. W tym przypadku mięśnie są twarde i bolesne. To niezwykłe zjawisko nazywa się "sardonicznym uśmiechem". Napady padaczkowe mogą się uogólnić..
Mięśnie międzyżebrowe i drgawki przeponowe stanowią zagrożenie dla życia, dlatego oddychanie jest zaburzone, duszność i chrypka. Warunkiem jest niebezpieczny rozwój asfiksji.
Nie tylko mięśnie szkieletowe, ale także mięśnie narządów wewnętrznych są spasowane. Tak więc, z powodu skurczu tętnic wieńcowych, pojawia się ból w klatce piersiowej. I ze skurczem mięśni przewodu pokarmowego i dróg moczowych - ból brzucha, wymioty, biegunka, kolka wątrobowa i nerkowa, zaburzenia oddawania moczu.
Do hipokalcemii mogą również towarzyszyć następujące objawy:
- Trudności w połykaniu (dysfagia);
- Świszczący oddech;
- Trudności z oddawaniem moczu;
- Zmęczenie;
- Przygnębiony nastrój, drażliwość;
- Sucha, łuszcząca się skóra, łamliwe paznokcie, wypadanie włosów;
- Zaćma;
- Arytmia, blok serca.
Łagodne formy tężyczki mogą wystąpić bez zauważalnych objawów. W tym przypadku parestezje w rękach i nogach, ich chłodzenie, konwulsje nie rozwiną się.
Leczenie hipokalcemii
Cechy leczenia będą zależeć od przyczyny hipokalcemii. Tak więc z przewlekłą hipokalcemią zwykle przepisywano tabletki wapnia i witaminy D. Ponadto pacjentowi zaleca się wzbogacać dietę w produkty mleczne, suszone morele, ryby.
W ciężkiej postaci hipokalcemii stosuje się dożylny roztwór wapnia (glukonian wapnia, chlorek wapnia). Jeśli leczenie nie przynosi oczekiwanego wyniku pozytywnego, należy pomyśleć o hipomagnezemii. W celu złagodzenia tego stanu przepisano preparaty magnezu (siarczan magnezu, asparaginian magnezu, orotan magnezu)..
Valery Grigorov, recenzent medyczny