Przyczyny oparzenia, objawy, leczenie / Otolaryngologia

Oparzenie nosowe odnosi się do uszkodzenia struktur nosa, co jest spowodowane przez narażenie na wysokie temperatury, związki chemiczne, prąd elektryczny lub promieniowanie jonizujące. W takim przypadku zarówno skóra zewnętrznego nosa, jak i błony śluzowe jamy nosowej mogą zostać uszkodzone..

Z powodu tej patologii cierpią nie tylko z powodu wyraźnych bólów - z powodu oparzenia, nos może być poważnie zdeformowany, co prowadzi do psycho-emocjonalnego cierpienia osoby.

Dane ogólne

Oparzenie nosa jest klasyfikowane jako urazowe. Jest to dość powszechna patologia - każdego roku w Rosji 50 000-70 000 osób jest hospitalizowanych z powodu oparzeń i centrów w Rosji. Jednocześnie 30-35% pacjentów ma zmiany w konfiguracji nosa w różnym stopniu. Około 2500-3000 pacjentów umiera, najczęstszą przyczyną śmierci w tym przypadku - różne komplikacje, które powstały na tle oparzenia nosa.

Mężczyźni cierpią częściej niż kobiety. Oparzeniowe zapalenie nosa rozpoznaje się głównie u dzieci i młodzieży w wieku od 18 do 30 lat.

Powody

Główną przyczyną oparzenia nosa jest kontakt jego struktur z:

otwarty płomień (na przykład podczas pożaru);
gorące przedmioty i płyny;
agresywne chemikalia;
stężone związki chemiczne;
bezpośrednie światło słoneczne.

Rzadko poparzenia spowodowane ekspozycją na strukturę nosa:

prąd elektryczny;
promieniowanie promieniowania.

W ostatnich dwóch przypadkach oparzenie nosa jest odpowiednio formą urazu elektrycznego i choroby popromiennej..

Najbardziej rozpowszechnione formy oparzeń nosa to:

chemiczny - występuje głównie w kontakcie ze stężonymi roztworami zasad lub kwasów;
termiczny - powstały w wyniku działania dowolnego gorącego miejsca.

Oparzenia chemiczne nosa są najczęściej powodowane przez czynniki takie jak:

wdychanie amoniaku;
kontakt z sodą kaustyczną, a także niektóre domowe środki czyszczące;
chemikalia stosowane w przemyśle, a także produkty ich parowania.

Oparzenia termiczne nosa najczęściej występują pod wpływem czynników takich jak:

otwarty płomień;
wrzące płyny;
gorąca para.

Jest ważny

Większość wypadków, w których występuje oparzenie nosa, obserwuje się ze względu na bezpośredni wpływ na obszar twarzy głowy takich dwóch czynników, jak otwarty płomień (50% wszystkich przypadków) i wrzącej wody (30% przypadków). W takich przypadkach rejestruje się najwyższą śmiertelność..

Rozwój patologii

Charakterystyka oparzeń nosa pod wpływem różnych czynników przyczynowych może się różnić w pewnym stopniu, ale wraz z rozwojem tej patologii we wszystkich przypadkach występują trzy etapy:

alterative destructive - etap faktycznego uszkodzenia tkanki oparzeniowej;
reparatywny - etap odrzucania martwej tkanki;
regeneracja - etap naprawy tkanki w miejscu oparzenia.

Jeśli poparzenie tkanek nosa wystąpiło w wyniku ekspozycji na gorące przedmioty lub kwasy, następuje rodzaj kauteryzacji koagulacji (koagulacji) - tzw. koagulacyjna martwica. Na poziomie komórkowym występuje to jako rozkład tłuszczów w ściankach komórkowych..

Jeżeli na tle ekspozycji na alkalia powstaje oparzenie nosa, tzw martwica kolizji. Tkanki są martwe, ale proces ten jest poprzedzony utworzeniem rozpuszczalnego w wodzie białka o właściwościach transportowych - sprzyja on rozprowadzaniu zasad w głąb zdrowych tkanek. Jest to bardziej niekorzystny rozwój procesu niż w przypadku oparzenia termicznego lub kwasowego, któremu towarzyszy rozwój martwicy układu krzepnięcia..

Na tle oparzenia nosa występują dwa poważne negatywne konsekwencje. To jest:

odkształcenie zewnętrznego nosa;
naruszenie oddychania przez nos, które może być znaczące w ciężkich oparzeniach.

Ale patologia nie ogranicza się do lokalnych zaburzeń. Jednocześnie produkty rozkładu martwych tkanek skóry, które są toksyczne (toksyczne) w naturze, są uwalniane do krwioobiegu.. Z tego powodu rozwijają się następujące patologiczne procesy komórkowe i tkankowe:

zespół zatrucia - zatrucie narządów i tkanek za pomocą formowanych toksyn;
hemoliza (zniszczenie) czerwonych krwinek;
naruszenie układu krzepnięcia krwi.

Jeśli poparzenie jest ciężkie lub nie ma odpowiedniego leczenia, takie zmiany mogą być krytyczne - nawet jeśli wystąpi zgon..

Podczas etapu reparatywnego następuje proces odrzucania tkanki martwiczej. Zaczyna się sama i rozwija się bardziej na tle leczenia. Obszary martwicze są w stanie odrzucić samodzielnie, ale proces odrzucania może być opóźniony, w związku z czym takie obszary są poddawane chirurgicznemu usunięciu..

Równocześnie z odrzuceniem następuje proces odzyskiwania - w miejscu uszkodzenia powstają nowe tkanki. Jeśli oparzenie nosa nie było rozległe i płytkie, charakterystyczne byłoby przywrócenie skóry i błon śluzowych o prawidłowych właściwościach. Podczas odrzucania dużych tablic martwych tkanek i powstawania głębokich defektów powstają blizny tkanki łącznej. Mogą być keloidowe - oznacza to, że tkanka łączna, z której powstaje blizna, wykracza poza granice wypełnionej wcześniejszą powierzchnią oparzenia..

W zależności od głębokości uszkodzenia tkanki wyróżnia się cztery stopnie nasilenia oparzeń nosa:

І stopień - zaczerwienienie i umiarkowany obrzęk tkanek miękkich (w szczególności podskórny tłuszcz) występują w miejscu uszkodzenia;
II stopień - tworzą się pęcherze w miejscu uszkodzenia - cienkościenne wgłębienia wypełnione płynem surowiczym (powstaje z płynu śródmiąższowego). Jeśli taki blister zostanie otwarty, wówczas jego dno jest odsłonięte - tworzy warstwę kiełkującą o charakterystycznym jasnoczerwonym kolorze;
Stopień III - powstaje martwica skóry, powstaje ciemnoszary lub czarny strup w miejscu martwej tkanki;
Stopień IV - głębiej umiejscowione tkanki martwicze - aż do chrząstki i struktur kostnych nosa.

Jeśli oparzenie nosa wpłynęło na błony śluzowe dróg nosowych, występują trzy stopnie nasilenia:

1 stopień - uszkodzona jest warstwa powierzchniowa błony śluzowej;
Stopień 2 - patologiczny proces rozwija się, oprócz powierzchni, w podstawowej warstwie błony śluzowej. Jeśli uszkodzone tkanki zostaną odrzucone, na ich miejsce pozostaje erozja (powierzchowne naruszenia integralności błony śluzowej). Ponadto, tkanki w miejscu powstawania takiej erozji są dość szybko przywracane, w tym miejscu tworzy się blizna;
Etap 3 - błona śluzowa jest niszczona na całej głębokości, martwica tkanki rozciąga się na tkanki znajdujące się głębiej pod nią.

Ze względu na działanie otwartego ognia, kwasów, alkaliów lub innych czynników termicznych, powierzchnia spalania może pokrywać nie tylko tkankę nosa - takie oparzenia często obejmują:

inne obszary obszaru szczękowo-twarzowego głowy;
jama ustna;
górna droga oddechowa.

Objawy

Objawy oparzeń nosa zależą od stopnia uszkodzenia tkanki. Ale nawet niewielkie uszkodzenia mogą charakteryzować się wyraźnym dyskomfortem.. Klinika nosa składa się z takich znaków jak:

ból;
lokalne zmiany;
naruszenia ogólnego stanu ciała.

Jeśli na zewnętrznej powierzchni nosa występuje oparzenie, pierwszym objawem jest ból. Charakterystyka bólu:

lokalizacja - w miejscu kontaktu z czynnikiem chorobotwórczym;
pod względem dystrybucji obiektywnie nie ma napromieniowania;
z natury - palenie;
intensywność - prawie zawsze wyrażona;
na wygląd - prawie zawsze rozwijają się od pierwszej sekundy wpływu czynnika sprawczego (płomień, kwas, i tak dalej). W przypadku narażenia na intensywne promieniowanie słoneczne ból może pojawić się nie w chwili urazu, ale po pewnym czasie dotyczy to również oparzeń nosa spowodowanych narażeniem na promieniowanie jonizujące..

Stopień rozwoju zmian lokalnych zależy od tego, jak długo dochodziło do kontaktu tkanek nosa z czynnikiem uszkadzającym.

W przypadku krótkotrwałego kontaktu ze zbyt gorącymi przedmiotami i płynami, a także narażeniem na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, obserwuje się zmiany w tkankach nosa, takie jak:

zaczerwienienie;
obrzęk.

Przy dłuższym kontakcie z tymi samymi czynnikami tworzą się pęcherze z mętną zawartością cieczy..

Jeśli wystąpił kontakt z kwasami lub alkaliami, przestrzegane są następujące zasady:

zaczerwienienie;
obrzęk tkanek;
szybko rozwijająca się martwica tkanek - na ich miejscu tworzą się ciemnobrązowe lub czarne obszary;
po martwicy tkanek - odrzuceniu i deformacji nosa.

W przypadku powierzchownego oparzenia błon śluzowych nosa charakterystyczne są następujące objawy:

uczucie pieczenia w nosie;
tam uczucie suchości;
pogarsza oddychanie przez nos;
przekrwienie nosa;
pogorszenie zapachu.

Jeśli wypalenie błon śluzowych wyściełających jamę nosową jest wyraźne, objawy są następujące:

nieznośny ból o ostrej naturze;
pogarsza oddychanie przez nos;
krwawe absolutorium;
po pewnym czasie - występowanie umiarkowanej deformacji mostka nosowego.

Zakłócenia stanu ogólnego obserwuje się w przypadku ciężkiego oparzenia, gdy dotyczy to nie tylko nosa, ale także innych obszarów tkanek miękkich w okolicy szczękowo-twarzowej. Takie naruszenie przejawia się syndromem zatrucia.. Jego znaki są następujące:

gorączka - jednocześnie obserwowana hipertermia (gorączka) i dreszcze. Temperatura ciała może wzrosnąć do 38,0-38,5 stopni Celsjusza;
bóle głowy;
poważne osłabienie;
letarg;
nudności (czasami zachęca się do wymiotów, które nie przynoszą ulgi).

Diagnostyka

Nie jest trudno zdiagnozować oparzenie nosa - jest on dokonywany na podstawie skarg pacjenta, wyjaśnienia historii patologii (ujawnienie faktu, że czynniki termiczne, chemiczne lub jonizujące działały na nosie), dane z badania fizykalnego. Potrzebne są dodatkowe metody badania (instrumentalne i laboratoryjne) w celu oceny stopnia naruszeń wynikających z oparzenia nosa..

Pytając pacjenta o okoliczności wpływu czynnika patologicznego na tkankę nosa, należy wyjaśnić takie szczegóły, jak:

kiedy nos płonął;
z którym agentem kontakt miał kontakt;
jak długo trwał kontakt;
jakie zmiany nastąpiły, zanim pacjent poszedł do kliniki.

Dane z badania fizykalnego są następujące:

w badaniu zewnętrznym, w zależności od stopnia oparzenia i odmiany, można zaobserwować zaczerwienienie, pęcherze lub martwicę tkanek. Jeśli pacjent otrzymał oparzenie chemiczne, to jest zapach traumatycznego środka, który spowodował oparzenie nosa;
podczas osłuchiwania klatki piersiowej (słuchanie za pomocą fonendoskopu) - u pacjentów z ciężkimi oparzeniami występują różnego rodzaju zaburzenia sercowo-naczyniowe i oddechowe.

Wraz z rozwojem zespołu zatrucia obserwuje się:

zwiększone tętno;
zwiększone oddychanie;
obniżenie ciśnienia krwi.

Instrumentalne metody diagnostyki zapalenia nosa są następujące:

Nosorożec przedni - badanie jamy nosowej za pomocą lusterka nosowego i reflektora. Metoda ma charakter informacyjny, jeśli zmiany wypalenia pozwalają na sprawdzenie jamy nosowej. Niewielka ilość wylewu krwotocznego (krwawego) jest w nim wizualizowana. Po ich usunięciu zmiany są określane w zależności od stopnia oparzenia: z powierzchowną zmianą - wykrywa się zaczerwienienie i obrzęk błon śluzowych, z głębszą zmianą - erozją (naruszenie integralności tkanek), pęcherzykami z surowicą, obszarami martwej tkanki. Jeśli oparzenie zostało spowodowane przez substancję chemiczną, powstaje biały, brązowy lub żółtawy strup;
rinoskopia tylna - badanie jamy nosowej wykonuje się od strony nosogardzieli, jeśli przednia rhinoskopia nie jest możliwa. Te same zmiany są określane, jak w przypadku przedniej części rinoskopii..

Metody badań laboratoryjnych mają charakter informacyjny w przypadku poważnych oparzeń, które spowodowały pogorszenie ogólnego stanu organizmu.. Stosuje się następujące metody badawcze:

pełna liczba krwinek - przy ciężkich oparzeniach obserwuje się leukocytozę neutrofilową (wzrost liczby leukocytów obojętnochłonnych) i ESR. W przypadku rozwiniętego zespołu ciężkiego zatrucia zanotowano zmniejszenie liczby czerwonych krwinek;
biochemiczne badanie krwi - zwiększa się liczba aminotransferaz wątrobowych, bilirubiny, mocznika, kreatyniny, niektórych elektrolitów (zmiana w liczbie tych ostatnich wskazuje na naruszenie równowagi wody i elektrolitów);
badanie bakterio-skopowe - stosowane przy zakładaniu czynnika zakaźnego. Wymazy z nosa badane są pod mikroskopem, identyfikują patogen, który jest ważny dla wyboru leczenia przeciwbakteryjnego;
badanie bakteriologiczne - siać rozmaz z jamy nosowej, oczekuje się, że kolonie rosną, określają rodzaj patogenów.

Diagnostyka różnicowa

Ponieważ pacjent może iść do kliniki nie od razu, ale w późniejszych etapach, w wyniku zmian martwiczych i procesów naprawy, dotknięte tkanki mogą zmienić swój wygląd.. W takich przypadkach należy przeprowadzić diagnostykę różnicową z takimi chorobami i patologiemstwierdza jak:

skutki urazów mechanicznych;
kiła jest chorobą weneryczną. W kile trzeciorzędu występuje defekt w tkankach miękkich nosa, aż do całkowitego ich braku;
twardzina - choroba zakaźna, w której ziarniniaki rozwijają się w nosie (specyficzne wzgórki), przypominają małe blizny

i inni.

Jeśli pacjent wchodzi do kliniki niemal natychmiast po kontakcie z czynnikami, które wywołały oparzenie nosa, ale jest w ciężkim stanie, diagnoza różnicowa jest przeprowadzana w tym sensie, że określa, który czynnik traumatyczny spowodował oparzenie - leczenie tej patologii może na tym polegać.

Komplikacje

Komplikacje towarzyszące oparzeniom nosa to:

wyraźny defekt kosmetyczny zewnętrznej części nosa - rozwija się z powodu śmierci skóry nosa i powierzchownych obszarów chrząstki nosowej. Przy głębokich oparzeniach rozwija się destrukcja czworokątnej chrząstki, dzięki której powstaje deformacja tylnej części nosa - staje się ona jak siodło;
skrzywienie przegrody nosowej - utworzone z głęboką zmianą w tkance nosowej czynnikiem chorobotwórczym;
perforacja przegrody nosowej;
naruszenie oddychania przez nos - rozwija się z powodu skrzywienia przegrody nosowej, które powstały na tle głębokiego oparzenia nosa;
pogorszenie zapachu - przychodzi z powodu śmierci błony śluzowej tych części nosa, które są bliżej wyjścia z niej;
przewlekły nieżyt nosa - zapalenie błony śluzowej jamy nosowej. Ze względu na wpływ czynników patologicznych, które spowodowały oparzenie nosa, normalny nabłonek rzęskowy obumiera, w jego miejscu powstaje bliznowata tkanka łączna - prowadzi to do zaburzonego funkcjonowania drenażu (odpływ wydzielin), aw rezultacie do rozwoju procesu zapalnego, dodania czynnika zakaźnego;
przewlekłe zapalenie zatok - zapalenie błony śluzowej wyściełające zatoki (komórki szczękowe, czołowe, etmoidalne). Powody są takie same jak przyczyny przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa na tle oparzenia nosa;
przewlekłe zapalenie stawów - zapalenie jamy bębenkowej i trąbki Eustachiusza. Rozwija się z powodu naruszenia wentylacji (wentylacji) jamy nosowej, która rozwinęła się w wyniku deformacji dróg nosowych na tle oparzenia nosa.

Pomoc w nagłych wypadkach na oparzenia i leczenie nosa

Ważne w przypadku obrzęku nosa jest pierwsza pomoc. Polega na intensywnym, przedłużonym myciu w dotkniętym chorobą miejscu z dużą ilością zimnej wody..

Zwróć uwagę

W przypadku łagodnych oparzeń wystarczająca jest pierwsza pomoc, inne zabiegi nie są zapewniane..

W przypadku wystąpienia cięższych oparzeń nosa, konieczna jest natychmiastowa hospitalizacja rannych w oddziale oparzeń (w małych klinikach - uraz). Takie oparzenia są traktowane metodami:

konserwatywny;
operacyjny.

Podstawą leczenia zachowawczego są następujące cele:

swoiste antidotum - substancje, które dezaktywują związki chemiczne, które spadły na tkankę nosa i spowodowały jego zapalenie;
Terapia infuzyjna jest przeprowadzana w celu usunięcia toksycznych substancji z organizmu, powstałych podczas rozkładu martwych tkanek, a także w celu przywrócenia reologicznych właściwości krwi (jej normalny stan fizyczny, który determinuje normalny ruch krwi przez naczynia). Równocześnie dożylnie wstrzykuje się roztwory soli, elektrolity, preparaty białkowe, glukozę, preparaty krwi (surowica, świeżo mrożone osocze), w przypadku zespołu hemolitycznego (zniszczenie czerwonych krwinek) - przeniesiona zostaje masa erytrocytów;
niesteroidowe leki przeciwzapalne - aby zapobiec rozwojowi procesu zapalnego;
leki przeciwbakteryjne - w celu zapobiegania powikłaniom infekcyjnym;
narkotyczne leki przeciwbólowe - wraz z rozwojem wyraźnego zespołu bólowego (z powodu silnego bólu może rozwinąć się szok bólowy - naruszenie mikrocyrkulacji krwi);
antykoagulanty - w zapobieganiu zmianom zakrzepowym krwi.

Leczenie chirurgiczne stosuje się w przypadku ciężkich oparzeń nosa. Jego zadania:

usuwanie nieżywotnych tkanek;
przywrócenie normalnego kształtu nosa podczas jego deformacji.

Operacja usunięcia martwej tkanki nazywana jest nekrotomią.

Podczas operacji plastycznej w celu przywrócenia prawidłowej postaci nosa za pomocą:

autoprzeszczepy - tkanka pacjenta;
alloprzeszczepy - hipoalergiczna sztuczna tkanka.

Jeśli na tle głębokich oparzeń nastąpiło zniszczenie chrząstki nosowej przegrody (w tym otworu perforacyjnego - ubytku w przewodzie), wówczas wykonuje się przegrodę - przywrócenie integralności przegrody nosowej za pomocą autotransplantacji.

Zapobieganie

Podstawą środków zapobiegawczych są:

Unikanie kontaktu z czynnikami, które mogą powodować oparzenia nosa - związki chemiczne, otwarty płomień i tak dalej;
zgodność z bezpieczeństwem w domu i w pracy.

Prognoza

Rokowanie na oparzenia nosa jest różne - zależy to od:

rodzaj czynnika traumatycznego (na przykład poparzenie spowodowane przez narażenie na alkalia, bardziej poważne niż oparzenie kwasem);
czas kontaktu tkanek miękkich z czynnikiem patologicznym;
głębokość zniszczenia;
terminowość pomocy.

Prognozy są korzystne, gdy:

rodzaj uszkodzenia powierzchni;
terminowa odpowiednia opieka medyczna.

W ciężkich przypadkach konieczna jest korekta plastyczna, która wyeliminuje wady nosa i wznowi normalne oddychanie nosowe..

Jest ważny

Jeśli pacjent z ciężkimi oparzeniami nosa nie zwrócił się do jednostki medycznej na czas, zespół zatrucia jest obarczony niebezpieczeństwem dla zdrowia i życia..

Kovtonyuk Oksana Vladimirovna, komentator medyczny, chirurg, lekarz konsultant