Swędzenie w odbycie u kobiet i mężczyzn

Swędzenie w odbycie jest dość bolesnym zjawiskiem. Uczucie ciężkiego dyskomfortu powoduje, że osoba grzebie się w odbyt, co często towarzyszy obrażeniom. Problem swędzenia odbytu jest dość delikatny, ale ponieważ może dotknąć każdego, niezależnie od płci i wieku, należy go omówić i rozwiązać..

Przyczyny świądu w odbycie mogą być czynnikami banalnymi, polegającymi na braku higieny intymnej i poważnej chorobie jelit. Anal swędzenia niewyjaśnionej etiologii ma poważny wpływ na jakość życia, pogarszając ją: obniżenie wydajności, pogorszenie nastroju, trudna komunikacja itp..

Często ludzie milczą o tym, że odczuwają stały dyskomfort w postaci swędzenia w odbycie, opóźniając wizytę u lekarza. Powody tkwią w banalnym poczuciu wstydu i strachu przed usłyszeniem poważnej diagnozy. Ponadto wielu pacjentów po prostu nie wie, do którego lekarza należy zadzwonić. Tymczasem przyczyna swędzenia odbytu może być dość poważna, nawet rak (pierwsze objawy, stadia i leczenie raka odbytnicy).

Treść artykułu:

• Przyczyny świądu w odbycie u kobiet i mężczyzn
• Jeśli swędzenie w odbycie towarzyszy krwi, co zrobić?
• Leczenie świądu w odbycie u kobiet i mężczyzn
• Który lekarz leczy swędzenie w odbycie?

Przyczyny świądu w odbycie u kobiet i mężczyzn

• Choroby odbytnicy. Często to patologie jelitowe wywołują pieczenie i swędzenie w okolicy odbytu..

• Brodawki narządów płciowych lub brodawki. Jest to choroba wirusowa, która atakuje skórę, w tym odbyt. Spowodowane przez wirusa brodawczaka ludzkiego. Kłykciny mogą wywoływać swędzenie w odbycie u mężczyzn i kobiet, utrudniać jego higienę, wywoływać dyskomfort psychiczny itp..

• Anal szczeliny. Wady te mogą być wywołane przez uszkodzenia mechaniczne (podczas porodu, podczas inwazyjnego badania odbytnicy, z niewłaściwym wprowadzeniem końcówki wlewu itp.), Procesy infekcyjne i zapalne w odbytnicy (hemoroidy, zapalenie paraprocytów, zapalenie zwieracza itp.) i różne choroby organizmu jako całości (HIV, białaczka, kiła itp.). Pęknięcia mogą powodować swędzenie i ból, krwawienie..

• Przetoka anorektalna. Są to patologiczne kanały, które wyrastają z odbytu lub odbytnicy i otwierają się w pobliżu odbytu. Może występować na tle chorób zakaźnych lub wrodzonych wad rozwojowych. Przetoki są zwykle bezbolesne, ale mogą powodować swędzenie i podrażnienie w danym obszarze. Charakteryzują się one także różnymi rodzajami wydzielin, najczęściej cipki i surowicy..

• Polipowatość odbytnicza. Polipy odbytnicy są formacjami, które mają inny kształt. Charakteryzuje się wieloma objawami, związanymi głównie z naruszeniem układu pokarmowego. Gdy blisko odbytu wywołuje silne swędzenie.

• Hemoroidy wewnętrzne. Hemoroidy charakteryzują się wzrostem hemoroidów wewnętrznych. W miarę postępu choroby może wystąpić krwawienie o różnym nasileniu. Rozwój hemoroidów wywołuje złe odżywianie, nadmierne lub niewystarczające ćwiczenia, okres ciąży i poród.

• Zewnętrzne hemoroidy. Oprócz uczucia swędzenia, choroba ta wywołuje uczucie ciężkości w odbycie, które występuje po opróżnieniu jelit. Krew jest wydzielana z odbytu i mogą pojawić się pęknięcia i ból. Przyczyny pojawienia się zewnętrznych węzłów są podobne do przyczyn rozwoju hemoroidów wewnętrznych.

• Przewlekłe zapalenie proktosigmoidów. Proces zapalny z udziałem odbytnicy. Wraz z zaostrzeniami choroby następuje wzrost temperatury ciała, meteorizm, nudności, biegunka. W obszarze odbytu pojawia się uczucie obcego obiektu, ból i swędzenie.

• Nowotwory złośliwe. Charakteryzuje się wieloma objawami, które pojawiają się głównie w późniejszych stadiach choroby. Im bliżej guz jest do zewnętrznego otworu odbytnicy, tym większy dyskomfort będzie w obszarze odbytu..

• Zakażenie pasożytnicze. Inwazje robaków w jelitach często towarzyszy świąd w odbycie. Najczęściej swędzenie wywołuje owsiki. Przeważnie te pasożyty zarażają dzieci i młodzież, ale przewóz w wieku dorosłym nie jest wykluczony. Podczas gdy mężczyzna odpoczywa (w nocy), żeńskie owsiki wyprowadzają się i składają jajka wokół odbytu. Ten proces powoduje dyskomfort i powoduje, że zaatakowane dziecko lub dorosły grzeją podbródek. Oprócz glistnicy, osoba może cierpieć na infekcję innymi typami robaków, co również wywołuje uczucie pieczenia i swędzenia.

  Giardiasis może także wywoływać uczucie swędzenia, ponieważ rozmnażanie Giardia, szczególnie w dużych ilościach, powoduje podrażnienie jelit. To wywołuje biegunkę i bóle skurczonej postaci w podbrzuszu. Częste luźne stolce powodują podrażnienie odbytu i swędzenie. Ponadto lamblioza przejawia się w postaci wysypki na ciele, w tym w kroczu, co jest kolejnym czynnikiem drażniącym.



• Dysbioza jelitowa. Każda niestrawność, choroba żołądkowo-jelitowa, biegunka, zaparcie - wszystko to wywołuje dyskomfort w odbycie. Dysbakterioza charakteryzuje się podrażnieniem jelit, błony śluzowej, która powoduje biegunkę.

• Choroby ginekologiczne u kobiet, zapalenie gruczołu krokowego i zapalenie cewki moczowej u mężczyzn. Choroby zakaźne układu moczowo-płciowego mogą wywoływać uczucie swędzenia i pieczenia u kobiet, nie tylko w kroczu, ale także w odbycie. Wśród takich infekcji narządów płciowych są rzęsistkowica, rzeżączka, chlamydia. Ponadto drozd i grzybica są niezwykle częstą przyczyną świądu w pochwie. Ponieważ odbyt znajduje się w pobliżu, zmiany grzybicze są w stanie uchwycić ten obszar.

• Obecność wszy łonowych w niektórych przypadkach może również powodować swędzenie w odbycie..

• Swędzenie u małych dzieci. Najczęściej u małych dzieci uczucie świądu w odbycie występuje z powodu powstawania pieluszkowej wysypki. Powstają w wyniku niewystarczającej higieny dziecka. Pleśniawki mogą powodować swędzenie, ponieważ kandydoza może wpływać na małe dzieci (więcej: wysypka i swędzenie u dziecka).

• Patologie skóry i inne czynniki drażniące. Tendencja osoby do różnych reakcji o charakterze alergicznym, a także obecność chorób skóry może powodować ciągłe swędzenie. Wśród takich chorób są: zapalenie skóry, łuszczyca, wyprysk łojotokowy, liszaj płaski i fertyrioza. Z kolei reakcje alergiczne mogą pojawić się w żywności, narkotykach, chemikaliach. Aby wyeliminować nieprzyjemne objawy, należy wyeliminować kontakt z alergenem..

• Bodźce zewnętrzne. Podrażnienie może wystąpić przy nieodpowiedniej higienie, gdy osoba nie bierze prysznica przez kilka dni lub nie wykonuje dokładnej higieny. Ponadto drażniący jest często obsługiwany przez papier toaletowy niskiej jakości, włączenie smaków i barwników, noszenie syntetycznego płótna z grubymi szwami wewnętrznymi. Stringi są częstą przyczyną swędzących kobiet. Oprócz wyraźnego dyskomfortu wiele z tych czynników może powodować pojawienie się mikroskopijnych pęknięć, które są bramą wjazdową do infekcji i dalszym procesem zapalnym..

• Nadwaga. Osoby z nadwagą i osoby intensywnie poruszające się gruczołami łojowymi często odczuwają dyskomfort wokół odbytu. Wynika to ze zmielenia skóry krocza i podrażniającego działania potu. W rezultacie ludzie tworzą wysypkę pieluszkową, która zapewnia znaczny dyskomfort..

• Cukrzyca. Swędzenie pachwiny i odbytu może wskazywać na obecność cukrzycy. Oczywiście nie jest to najjaśniejszy objaw choroby, jednak w połączeniu z innymi objawami może wskazywać na wzrost poziomu glukozy we krwi. Zobacz także: przyczyny, oznaki i objawy cukrzycy.

• Choroby wątroby. Ze względu na niewystarczające oczyszczanie krwi na tle choroby wątroby na ciele mogą pojawić się wysypki. Dotyczy to między innymi obszaru odbytu i krocza. Wysypki drażnią skórę i prowokują swędzenie. Dyskomfort można również odczuwać w dyskinezie dróg żółciowych i patologiach trzustkowych..

• Zaburzenia depresyjne, zwiększony poziom lęku, zaburzenia psychiczne. Choroby sfery nerwowej i mentalnej mogą wywoływać swędzenie w dowolnej części ciała, ponieważ zwiększa się wrażliwość i drażliwość skóry. Ponadto są ludzie cierpiący na obsesyjne pragnienie czystości. To powoduje, że biorą prysznic kilka razy dziennie, w tym za pomocą mydła. W rezultacie skóra zostaje odtłuszczona, wysycha i staje się podatna na różnego rodzaju endogenne i egzogenne bodźce..

• Idiopatyczny świąd odbytu. Jest to pierwotny świąd odbytu, zwany również stanem podstawowym i neurogennym. Ta postać choroby rozwija się bez wyraźnego powodu. Świąd wywołuje fakt, że śluz obecny w jelicie prawie nie jest zatrzymywany. Wypływa i wywołuje podrażnienia zakończeń nerwowych..

Jeśli zignorujesz problem swędzenia w odbycie, to doprowadzi to do tego, że osoba zawsze będzie w błędnym kole. Ma dyskomfort prowokujący swędzenie, zaczyna grzebień odbytu, swędzenie nasila się, powodując jeszcze większy dyskomfort.

Swędzenie w odbycie po antybiotykach

Po zażyciu środków przeciwbakteryjnych świąd często pojawia się w odbycie. Najczęściej objaw ten związany jest z rozwojem dysbiozy jelitowej. Niszczenie szkodliwych bakterii, które wywoływały daną chorobę, antybiotyki równolegle zakłócają pracę jelit, jako szkodliwy wpływ na korzystne mikroorganizmy w tym organizmie.

Swędzenie związane z dysbioza po antybiotykach może wystąpić z następujących powodów:

• Lek był nierozsądny, co często zdarza się w przypadku samoleczenia;

• Lek stosowany w leczeniu był złej jakości;

• Dawkowanie leku zostało nieprawidłowo obliczone;

• Nastąpiło naruszenie schematu leczenia;

• Przebieg leczenia był zbyt długi.

Jeśli chodzi o różne grupy leków, najczęściej powstanie dysbakteriozy i jej wyraźnego objawu w postaci świądu jest spowodowane antybiotykami tetracyklinowymi. Mają szkodliwy wpływ na górną warstwę jelitową, która staje się korzystnym podłożem dla zwiększenia aktywności patogennej mikroflory. Podczas gdy aminoglikozydy tylko hamują wzrost i reprodukcję pożytecznych bakterii. Jeśli chodzi o grzybobójcze środki przeciwbakteryjne, wpływają one na wzrost bakterii białkowych i laktozo-ujemnych. Aminopenicyliny sprzyjają wzrostowi flory gronkowcowej i paciorkowców.

Jednak dysbioza jelitowa może się rozwijać nawet przy indywidualnie dobranym schemacie leczenia opracowanym przez lekarza. Oprócz swędzenia, osoba cierpi na nieprawidłowy stolec i wzdęcia brzucha..

Również stosowanie leków przeciwbakteryjnych o szerokim spektrum działania może powodować drozd, co jest przyczyną świądu w odbycie. Anatomiczna struktura krocza kobiety jest taka, że ​​pochwa i odbyt znajdują się blisko siebie. Rozmnażanie organizmów grzybiczych zawsze wywołuje świąd, który również wpływa na odbyt..

Zapobieganie rozwojowi dysbiozy i pleśniawki jest dość proste. Aby to zrobić, konieczne jest przyjmowanie leków przeciwbakteryjnych wyłącznie na receptę i na ryzyko stosowania prebiotyków i probiotyków..

Swędzenie w odbycie po opróżnieniu

Jeśli swędzenie występuje u osoby natychmiast po opróżnieniu jelita, może to być spowodowane osłabieniem funkcji zwieracza odbytu..

Ten problem występuje u 3-7% osób i może być spowodowany następującymi przyczynami:

• Uszkodzenie tkanki mięśniowej i błony śluzowej jelit w wyniku interwencji chirurgicznych, z powodu urazu porodowego, po seksie analnym, po badaniach endoskopowych, z niewłaściwym użyciem lewatywy, itp .;

• Choroby układu nerwowego, przede wszystkim dotyczy rdzenia kręgowego;

• Proces zapalny, który zmniejsza wrażliwość receptorów nerwowych i zwiększa ruchliwość jelit. Występuje w chorobach takich jak guzy odbytu, zwężenia, hemoroidy. Zobacz także: przyczyny hemoroidów;

• Wrodzone wady wrodzone.

Proctologist zajmuje się leczeniem niewydolności zwieracza.

Worms jako przyczyna świądu w odbycie

Infekcja pasożytami często powoduje swędzenie odbytu. Wynika to z cyklu robaków hodowlanych. Dorosłe osobniki jadalne żyją w jelitach zakażonej osoby do roku i ciągle kontynuują składanie jaj. Niektóre z nich wychodzą z kałem. Jednak w nocy, kobieta może wyczołgać się z odbytu i położyć jaja wokół niego. Powoduje to duży dyskomfort, zmuszając osobę do przeczesania obszaru odbytu. W rezultacie jaja robaków są przymocowane do dłoni pacjenta, a następnie, dostając się do jamy ustnej i przechodząc przez przewód pokarmowy, ponownie wchodzą do jelita, gdzie tworzą się nowe osobniki. Zakażenie robakami wymaga specjalistycznego leczenia lekami przeciw robakom i starannego przestrzegania zasad higieny osobistej..

Świąd w odbycie w nocy

Swędzenie, które występuje w nocy w okolicy odbytu, najczęściej wskazuje na infekcję pasożytniczą. Po wyeliminowaniu pasożytów świąd powinien się zatrzymać.

Ponadto występuje nasilenie swędzenia podczas nocy odpoczynku z chorobami zapalnymi, w szczególności z hemoroidami. W tym czasie liczba bodźców zewnętrznych zostaje znacznie zmniejszona, na pierwszy plan wysuwa się swędzenie i dyskomfort z istniejącego zapalonego węzła. Dlatego, jeśli swędzenie w odbycie zwiększa się w nocy, konieczne jest, aby zwrócić się o poradę lekarską od lekarza..

Jeśli swędzenie w odbycie towarzyszy krwi, co zrobić?

Wystąpienie świądu w odbycie i uwolnienie krwi jest powodem natychmiastowej pomocy lekarskiej. Przyczyny tego stanu mogą być dość poważne..

Wśród nich są:

• Rak jelita grubego;

• Wrzodziejące zmiany w jelitach i żołądku;

• Żylaki;

• Polipozy;

• Gruźlica;

• Uchyłkowatość;

• Choroba Crohna;

• Infekcje jelitowe;

• Pęknięcia w odbycie i hemoroidy;

• Zaburzenia krwi, takie jak zakrzepica krezki i białaczka;

• Choroby przenoszone drogą płciową (choroby przenoszone drogą płciową) itp..

Pilnie poproś o pomoc lekarza i wezwij pogotowie ratunkowe, jeśli pojawi się swędzenie w odbycie:

• Z obfitym i nieustannym krwawieniem z odbytu;

• Podczas wymiotów z krwią;

• Z równoległym krwawieniem z nosa i występowaniem krwiaków;

• Z istotnym pogorszeniem stanu ogólnego;

• Wraz ze wzrostem temperatury ciała i występowaniem silnego bólu brzucha.

Jeśli na tle świądu osoba odkrywa lekkie wyładowanie krwi, które jest widoczne na kale, to musi umówić się na wizytę z proktologiem lub z terapeutą..

Lekarz zaleci serię badań po usłyszeniu skarg pacjenta. Wśród możliwych metod diagnostycznych:

• Kolonoskopia;

• Rektoskopia;

• Irrigoscopy;

• Gastroduodenoskopia;

• Laparoskopia;

• Analiza krwi utajonej w kale.

W każdym przypadku, w celu ustalenia przyczyny pojawienia się krwi z odbytu na tle istniejącego świądu, należy unikać leczenia. Pojawienie się krwi nie zawsze wskazuje na obecność poważnych chorób, jednak jest to powód do poddania się kompleksowemu badaniu..

Leczenie świądu w odbycie u kobiet i mężczyzn

Leczenie swędzenia w odbycie zależy od przyczyn, dla których zostało spowodowane:

• Jeśli nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej prowadzi do świądu odbytu, osoba nie potrzebuje leczenia. Wystarczy skorygować częstotliwość i dokładność procedur higienicznych, a problem zostanie wyeliminowany. To samo dotyczy zbyt dokładnego i częstego mycia mydłem. Po defekacji konieczne jest użycie chusteczek antybakteryjnych, które dobrze oczyszczają obszar odbytu z mas kałowych. Dotyczy to zwłaszcza małych dzieci ze skłonnością do pieluszk;

• Ważne jest, aby ponownie rozważyć dietę, ponieważ nadużywanie słonych, pikantnych i marynowanych potraw może powodować swędzenie w odbycie. Zachowanie żywienia dietetycznego pomoże pozbyć się swędzenia u osób z nadwagą poprzez zmniejszenie masy ciała;

• Bielizna powinna być wykonana z wysokiej jakości materiałów. Spodnie powinny być dobrane pod względem wielkości. Kobiety powinny przestać nosić stringi. Szczególnie niebezpieczne jest noszenie syntetycznej bielizny, ponieważ ma ona słabą oddychalność, prowokuje zwiększoną pracę potu i gruczołów płciowych, co staje się korzystnym środowiskiem do rozwoju patogennych mikroorganizmów;

• W przypadku zapalenia skóry lekarze zalecają stosowanie maści do stosowania miejscowego. Ich skład może obejmować hydrokortyzon, kwas salicylowy lub cynk;

• W przypadku zakażeń grzybiczych wymagane będą środki przeciwgrzybicze. Triderm, Onabet, Clotrimazole, Posterizan mogą pomóc;

• Aby pozbyć się hemoroidów, można użyć takich maści jak Aurobin, Relief, Proktozan, Hepatrombin. Łagodzą stany zapalne, pomagają zmniejszyć swędzenie;

• W zaawansowanych i ciężkich przypadkach konieczne jest leczenie chirurgiczne. Przeznaczony jest do wykrywania wewnętrznych hemoroidów, z polipowatymi wzrostami w odbytnicy, z rakiem jelita;

• Kiedy świąd został wywołany przez infekcję pasożytniczą, konieczna jest ostrożna higiena osobista, częste zmiany pościeli i przyjmowanie leków przeciw robakom. To, na przykład, Pirantel, Nemozol, Vermox, Albendazol itp. Wszystkie rzeczy osobiste należy umyć i wyprasować. Każdy akt defekacji wymaga higieny odbytu. Anus należy umyć za pomocą mydła;

• Gdy choroby przenoszone drogą płciową, kandydoza lub ogólne choroby ciała stają się przyczyną swędzenia, wymagane jest specyficzne leczenie, które jest indywidualnie dopasowane;

• Jeśli według wyników testu nie zdiagnozowano żadnej choroby, to uzasadnione jest podejrzenie proktozgoszczowego zapalenia odbytnicy. Aby się go pozbyć, pacjent będzie musiał przestrzegać diety, stosować maści na skórze, a także lewatywy z kołnierzem;

• Kiedy nerwica i psychoza stają się przyczyną świądu odbytu, pacjentowi przepisuje się środki uspokajające. Są one wybrane zgodnie z ciężkością choroby występującej u określonego pacjenta;

• Przyjmowanie leków przeciwhistaminowych, takich jak loratadyna lub cetyryzyna, identyfikacja i eliminacja alergenu - wszystko to jest konieczne w przypadku swędzenia, wywołanego reakcją alergiczną.

Maść na swędzenie w odbycie

Istnieją maści, aby pozbyć się swędzenia w odbycie, co ma wiele przyczyn:

• Maść heparynowa. Główny składnik aktywny w jego składzie może mieć szkodliwy wpływ na mikroorganizmy bakteryjne. Często przepisuje się, aby pozbyć się zewnętrznych hemoroidów. Maść może być stosowana podczas karmienia piersią i podczas ciąży. Heparyna jest bezpieczną substancją i nie wpływa na zdrowie kobiety i dziecka;

• Maść Relief. Lek ten jest również stosowany do miejscowego leczenia hemoroidów, do usuwania osoby z bruzd odbytnicy, a także przepisywany w przypadku innych chorób, które wywołują świąd w odbycie. Ulgę można również nabyć w postaci tabletek i doodbytniczych czopków;

• Maść Fleming. Leczy leki homeopatyczne pozwalające uzupełnić główne leczenie niepowikłanych hemoroidów, alergicznego zapalenia skóry. Przebieg leczenia może wynosić tydzień, w zależności od ciężkości choroby;

• Maść Proktozan ma działanie przeciwzapalne, ściągające i znieczulające. Ze względu na substancje czynne, które tworzą lek, jest często przepisywany na swędzenie spowodowane przez szczeliny odbytu, wyprysk w odbytnicy, odbytnicy i hemoroidy;

• Celestoderm. W postaci kremu i maści (analogi - Akriderm, Betliben, Beloderm). Służy do swędzenia odbytu, wywoływanego przez reakcje alergiczne lub procesy zapalne. Maść ta odnosi się do leków glikokortykosteroidowych, dlatego powinna być podawana wyłącznie przez lekarza. Maść ta jest stosowana do neurodermatitis, wyprysku, zapalenia skóry, łuszczycy, starczego swędzenia;

• Troxevasin jest dostępny w postaci żelu. Możliwe jest użycie analogów - Troxenol, Troxerutin. Głównym składnikiem aktywnym jest pochodna rutyny, która może mieć działanie przeciwzapalne, łagodzić obrzęki, zmniejszać przepuszczalność naczyń włosowatych. Zastosuj ze swędzącym odbytem, ​​któremu towarzyszy krwawienie. Jednak lek nie powinien być stosowany na skórę z naruszeniem ich integralności;

• Aurobin - maść zaprojektowana, aby pozbyć się procesów zapalnych strefy anogenitalnej. Lidokaina, która jest jej częścią, pomaga złagodzić ból, swędzenie i pieczenie w dotkniętym obszarze. Wykazano zastosowanie Aurobina w przypadku przetok, szczelin odbytu, egzemy, rumienia i zapalenia skóry. Maksymalny czas leczenia bez przerwy to tydzień;

• Belogent to maść, która może złagodzić świąd odbytu, ma działanie przeciwzapalne i przeciwhistaminowe. Może być stosowany do swędzenia wywołanego reakcjami alergicznymi, zapaleniem skóry, chorobami zapalnymi, którym towarzyszy infekcja bakteryjna. Maksymalny czas leczenia tym lekiem bez przerwy wynosi 4 tygodnie;

• Hepatrombin G. To skuteczne lekarstwo na wyeliminowanie swędzenia odbytu. Ma wyraźny efekt przeciwzapalny, pomaga pozbyć się hemoroidów, szczelin odbytu, przetok i egzemy. Maksymalny czas leczenia wynosi 20 dni. Możliwe zewnętrzne użycie leku, a także jego wprowadzenie bezpośrednio do odbytu;

• Cortonitol-Darnitsa. Głównymi składnikami aktywnymi w maści są nitazol i octan hydrokortyzonu. Maść ma działanie przeciwzapalne w połączeniu z właściwościami antyseptycznymi. Ten złożony lek stosuje się w celu pozbycia się wrzodów odbytu i szczelin odbytu, z chorobą Leśniowskiego-Crohna i zapaleniem odbytnicy. Lek dobrze eliminuje swędzenie odbytu.

Który lekarz leczy swędzenie w odbycie?

Lekarzem, który zajmuje się leczeniem wszystkich chorób odbytnicy i jelit w ogóle jest proktolog lub koloptolog. Aby umówić się na spotkanie z nim, może być konieczne wcześniejsze skonsultowanie się z terapeutą. Ponadto kobiety często potrzebują dodatkowego badania u ginekologa, a mężczyźni - u urologa lub androloga. W razie potrzeby do leczenia włącza się dermatolog, onkolog, gastroenterolog i inni wyspecjalizowani specjaliści..