Czerniak jest nowotworem skóry, najbardziej złośliwym i agresywnym nowotworem. Powstaje z komórek pigmentowych wytwarzających melaninę (melanocyty). Ryzyko rozwoju wiąże się z fototypem skóry. Częściej występują w skórze, rzadziej w błonach śluzowych i siatkówce. Przerzuty - wtórne ogniska nowotworów złośliwych nowotworowych rozprzestrzeniających się w ciele przez krwiotwórcze (przez krew, osadzające się w narządach i tkankach) lub limfogeniczne (poprzez limfę, osadzanie się w węzłach chłonnych).
Czym jest tak niebezpieczny czerniak? Po pierwsze, jest to jeden z najszybciej rozwijających się nowotworów. Po drugie, jest wcześnie, można nawet powiedzieć szybko, daje przerzuty. Po trzecie, jest dystrybuowany z równym prawdopodobieństwem zarówno w krwioobiegu, jak i limfogenicznym prawie we wszystkich narządach. Po czwarte, istnieje spora lista czynników ryzyka i ich przyczyn:
- promieniowanie ultrafioletowe (naturalne i sztuczne);
- obecność znamion (moli);
- fenotyp (biała skóra, blond włosy, niebieskie oczy, piegi);
- dziedziczność;
- oparzenia słoneczne (nawet w dzieciństwie);
- wiele moli;
- wiek przedemerytalny i wiek emerytalny;
- Pigment Xeroderma (nadwrażliwość na promieniowanie UV);
- melanoform nevus (łagodne zmiany skórne);
- poprzedni czerniak.
Czerniak może być przerzutem spowodowanym przez inny nowotwór lub może on sam dawać przerzuty do innych narządów. Zatem może to być zarówno guz pierwotny, jak i wtórny. Przerzuty czerniaka są znacznie groźniejsze, ponieważ mogą w krótkim czasie doprowadzić do uszkodzenia ważnych narządów. Guz skóry jest klasyfikowany zgodnie z kliniczną postacią:
· Rozprzestrzenianie powierzchni;
· Sferoidalny;
· Acrolentiginous;
· Lentiginous;
· Achromatyczny (bez pigmentu).
Oprócz czerniaków skóry emitują:
· Lentiginous czerniak błony śluzowej;
· Czerniak siatkówki;
· Subungual (wygląda jak czarna plama pod paznokciem);
· Malignizowany czerniak tkanek miękkich.
Najczęściej nowotwory przerzutują do płuc, mózgu, skóry i tkanki podskórnej, węzłów chłonnych, wątroby, kości. Jeśli dana osoba podlega wielu czynnikom ryzyka, powinien zwracać szczególną uwagę na znamiona na swoim ciele i monitorować nawet najmniejsze zmiany. Jest to bardzo ważne i niezbędne do szybkiej diagnozy, skutecznego natychmiastowego leczenia i zapobiegania przerzutom..
Co więc należy zwrócić uwagę, aby nie stracić cennego czasu? Rzeczywiście, w tej sytuacji zaoszczędzony czas to zdrowie dane danej osobie, a czasem życie. Rozwój czerniaka ma następujące objawy: przebarwienia i zarysy znamion, ich wzrost, owrzodzenie, zanik wyraźnego obrysu, świąd, krwawienie i utrata włosów z powierzchni, nodulacja.
Rozwój guza tworzy zagęszczoną infiltrację (gromadzenie krwi i limfy) u jej podstawy. Powierzchnia zabarwionego miejsca wznosi się ponad poziom skóry (wzrost egzofityczny) lub owrzodzenia (wzrost endofityczny). Gdy węzły egzofityczne tworzą grzybowy, płaskolistny lub półkulisty guz o umiarkowanie gęstej teksturze, niejednolitym kolorze i zakrzywionych konturach. Następnie rozprzestrzenia się przez limfogeniczne lub krwiotwórcze..
W przerzutach limfatycznych pierwotne ognisko może nie wykazywać oznak wzrostu. Objawami rozwiniętego czerniaka są wzrost regionalnych węzłów chłonnych, pojawienie się zmian wokół plamki pigmentu (łagodny wygląd) lub u jej podstawy. W przerzutach czerniaka u pacjenta występują objawy zależne od lokalizacji ogniska wtórnego, a także ogólne objawy: pogorszenie widzenia, zmniejszenie masy ciała, ogólne złe samopoczucie i ból kości.
Przy pierwszym podejrzeniu guza należy skontaktować się z dermatologiem lub onkologiem. Rozpoznanie opiera się na wynikach badań histologicznych (po całkowitym wycięciu guza) i badaniach cytologicznych, danych klinicznych, próbek z radioaktywnym fosforem. Biopsja jest ograniczona, przebicia i częściowe uszkodzenie guza są niedopuszczalne, aby uniknąć rozprzestrzeniania się choroby.
W celu wykrycia przerzutów wykonuje się scyntygrafię, magnetyczny rezonans jądrowy, tomografię komputerową, ultradźwięki węzłów chłonnych, wątrobę, mózg, płuca, kości itp. Znacząco komplikuje diagnozę różnorodności form klinicznych pierwotnych i wtórnych ognisk guza. Od 1967 roku pięć mikroskopowych czerniaków zostało podzielonych przez Clarka (od I do V poziomu). Od 1970 roku rozdzielono trzy etapy Breslow: cienki (inwazja do 0,75 mm), pośredni (od 0,76 do 3,99 mm) i gruby / głęboki (ponad 4,0 mm).
Czerniak jest uleczalny we wczesnym stadium, jeśli został zdiagnozowany na czas i zdołał uderzyć tylko w górne warstwy skóry. W takich przypadkach guz wycina się przy pomocy zdrowej tkanki (1-3 cm). Przy poziomym wzroście guza dość wysokie prawdopodobieństwo wyleczenia (od 97 do 100%). Wzrost pionowy jest niekorzystny i wymaga dodatkowej ekspozycji na chemioterapię, immunoterapię, a także na radioterapię i terapię fotodynamiczną..
W przypadku wtórnego uszkodzenia węzłów chłonnych wykonuje się resekcję, ale szanse na powrót do zdrowia są zmniejszone. Przy odległych przerzutach do innych narządów rokowanie rozczarowuje. Leczenie jest zalecane w zależności od lokalizacji ognisk wtórnych. W późniejszych stadiach choroby do metod chirurgicznych dodaje się promieniowanie i chemioterapię. Po usunięciu pierwotnego czerniaka, regularne obserwacje u lekarza (co 3-6 miesięcy) przez pięć lat, a następnie co roku.
Z powyższego wynika, że lepiej jest zapobiegać czerniakowi niż go leczyć..
Ponieważ czerniak jest bardzo niebezpieczny, lepiej podjąć wszelkie możliwe działania, aby temu zapobiec. Długie przebywanie na słońcu zwiększa prawdopodobieństwo choroby, więc nie zaniedbuj ochrony przeciwsłonecznej, szczególnie dla osób zagrożonych. Unikaj poparzeń słonecznych, używaj kremów o SPF co najmniej 15, noś kapelusz, uważnie obserwuj zmiany w składzie pigmentu na ciele..